Κροατία: Το πάρκο των 16 λιμνών

Ανάμεσα σε τρεις κορυφές των Δειναρικών Αλπεων απλώνεται ένας πανέμορφος κόσμος με σπήλαια, ποτάμια και λίμνες

Οι περισσότεροι από εμάς όταν ταξιδεύουμε στο εξωτερικό, συνήθως ζητούμε να εξερευνήσουμε μεγάλες ή μικρές χαριτωμένες πόλεις με χαρακτηριστική αρχιτεκτονική, άλλοτε εξωτικές, άλλοτε με αέρα Ανατολής και άλλοτε «μοντέρνες». Αναζητούμε μικρά κομψά μαγαζάκια ή ανατολίτικα παζάρια, αρχοντικά καφέ με λαχταριστά γλυκά ή παραδοσιακούς καφενέδες, και ταβέρνες με τοπικές νοστιμιές. Αυτή τη φορά, θα ταξιδέψουμε σε έναν Εθνικό Δρυμό.

Ανάμεσα στους οκτώ Εθνικούς Δρυμούς της Κροατίας, θεωρείται το μεγαλύτερο αξιοθέατο της χώρας και το πιο δημοφιλές. Ο λόγος για το Εθνικό Πάρκο των Λιμνών Πλίτβιτσε που απλώνεται ανάμεσα σε τρεις κορυφές των Δειναρικών Αλπεων: την Πλεσέβιτσα (1.640 μ.), τη Μάλα Καπέλα (1.280 μ.) και τη Μεντβέντακ (884 μ.). Στο ομώνυμο οροπέδιο με διάσπαρτα εκατοντάδες σπήλαια, ποτάμια, λίμνες, και έδαφος από ασβεστολιθικά πετρώματα και δολομίτες, όλο το Πάρκο καταλαμβάνει έκταση 294,82 τ. χλμ., ενώ οι 16 λίμνες καταλαμβάνουν μόλις τα 8 χλμ.

Το ψηλότερο σημείο του Πάρκου βρίσκεται στα 1.280 μ. ενώ το χαμηλότερο στα 380 μ. Το υψόμετρο μεταξύ των λιμνών είναι μόνο 135 μέτρα, ενώ ο μεγαλύτερος καταρράκτης, ο Veliki Slap, έχει ύψος 70 μ. Εδώ, θα μετακινηθούμε με το ηλεκτροκίνητο λεωφορείο, θα κάνουμε βαρκάδα στη μεγαλύτερη λίμνη και θα περπατήσουμε στα στρωμένα με ξύλα μονοπάτια απολαμβάνοντας το πράσινο της φύσης και όλες τις αποχρώσεις του γαλάζιου στα νερά των λιμνών. 

 

Ανάμεσα σε βρύα και άλγες, οι δεκαέξι λίμνες, πλούσιες σε ορυκτά, βρίσκονται σε διαφορετικά επίπεδα ανάμεσα σε καταρράκτες και ποτάμια

Η ιστορία του Εθνικού Δρυμού
Η περιοχή των λιμνών κατοικούνταν εδώ και χιλιάδες χρόνια. Εδώ είχαν καταλύσει Ιλλυριοί, Θράκες, Ρωμαίοι, Αβαροι, Σλάβοι και Τούρκοι. Στα 1528 η περιοχή κατελήφθη από τους Οθωμανούς, την οποία και ανακατέλαβαν οι Αυστριακοί 150 χρόνια αργότερα. Οι αυτόχθονες Κροάτες ήδη κατοικούσαν στην περιοχή, όπως και οι Σέρβοι.
Προς τα τέλη του 19^ου αιώνα άρχισε η περιοχή να γίνεται «τουριστική». Το πρώτο ξενοδοχείο κτίστηκε το 1896, ενώ ήδη από το 1893 είχαν ξεκινήσει οι συζητήσεις για την προστασία της περιοχής. Το 1949 η κομμουνιστική κυβέρνηση της Γιουγκοσλαβίας ανακήρυξε την περιοχή Εθνικό Δρυμό και το 1979 ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO, για την εξαιρετική φυσική ομορφιά και την παραγωγή πορώδους λίθου (τούφας) χωρίς επιπτώσεις στο περιβάλλον της.
Γρήγορα το Πάρκο έγινε το πιο δημοφιλές τουριστικό αξιοθέατο της χώρας, όμως τον Μάρτιο του 1991 εκεί διαδραματίστηκαν οι πρώτες σκηνές του πολέμου μεταξύ Κροατών και Σέρβων. Η περιοχή ανακαταλήφθηκε από τους Κροάτες τον Αύγουστο του 1995 όπου και τελείωσε ο πόλεμος.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου η UNESCΟ τοποθέτησε το Πάρκο στον κατάλογο των μνημείων σε κίνδυνο. Λόγω της οικονομικής σπουδαιότητας του Πάρκου, η κροατική κυβέρνηση έδωσε προτεραιότητα στον καθαρισμό του Πάρκου από τις νάρκες και τον Δεκέμβριο του 1998 η UNESCO ανακήρυξε την περιοχή ελεύθερη ναρκών και την έβγαλε από τη λίστα των περιοχών σε κίνδυνο.

Η πεζοπορία είναι η κατ' εξοχήν δραστηριότητα στο Πάρκο

Τα περισσότερα μονοπάτια είναι φτιαγμένα από ξύλινες σανίδες και ξύλινες γέφυρες, ενώ υπάρχουν αρκετές διαδρομές για να επιλέξετε, ανάλογα με τον χρόνο που διαθέτετε και τη φυσική σας κατάσταση.

Η χλωρίδα και η πανίδα
Ολη η περιοχή χαρακτηρίζεται από πλούσια βλάστηση με φηγούς, έλατα, τσάμι, και πρόκειται για έναν συνδυασμό αλπικής και μεσογειακής βλάστησης. Η μεγάλη ποικιλία οικογενειών φυτών οφείλεται στο μικροκλίμα, στα διαφορετικά εδάφη, και στα ποικίλα επίπεδα υψομέτρου.
Το βορειοανατολικό κομμάτι καλύπτεται από δάση φηγών, και το υπόλοιπο με λευκόπευκα, καρπίνους και θάμνους. Υπάρχουν 1.267 είδη φυτών, από τα οποία 75 είναι ενδημικά, ενώ περιλαμβάνονται 55 διαφορετικά είδη ορχιδέας. Η περιοχή είναι επίσης καταφύγιο πολλών διαφορετικών ζώων και πουλιών. Ανάμεσά τους η ευρωπαϊκή καφέ αρκούδα, λύκοι, αγριόγατες, ελάφια, λαγοί, αλεπούδες, κουνάβια, κάπροι, κ.ά.
Επίσης, μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί 321 είδη πεταλούδων, 161 είδη πουλιών, ανάμεσά τους 70 σπάνια είδη που απαντώνται μόνο εδώ και 21 είδη νυχτερίδων. Στη βόλτα σας μπορεί να δείτε αετούς, κουκουβάγιες, κούκους, αλκυόνες, ερωδιούς, αγριόπαπιες, γεράκια, τσίχλες, και ανάλογα με την εποχή μαυροπελεκάνους και σταυραετούς.


Τα «πετράδια» του Λευκού και του Μαύρου ποταμού
Ανάμεσα σε βρύα και άλγες, οι δεκαέξι λίμνες, πλούσιες σε ορυκτά, βρίσκονται σε διαφορετικά επίπεδα ανάμεσα σε καταρράκτες και ποτάμια. Μια παλέτα χρωμάτων σε όλους τους τόνους του τιρκουάζ και του γαλαζοπράσινου που οφείλεται στην πυκνότητα του νερού σε ιχνοστοιχεία και ορυκτά καλύπτει περίπου 2 τ. χλμ.
Το νερό παρασύρει τα μέταλλα από τα υπόγεια πετρώματα που σμιλεύουν τα βράχια καταθέτοντας τούφα σε συνεχώς μεταβαλλόμενους σχηματισμούς. Οι λίμνες τροφοδοτούνται με νερό από τον Μαύρο και τον Λευκό ποταμό (Crna και Bijela) και τον Rjecica.
Ο Μαύρος ποταμός είναι ο μεγαλύτερος από όλους και οι λίμνες τροφοδοτούνται επίσης από υπόγεια ποταμάκια και πηγές. Χωρίζονται στις 12 επάνω λίμνες όπου η στάθμη της ψηλότερης βρίσκεται στα 636,6 μ. και στις 4 κάτω λίμνες όπου η χαμηλότερη βρίσκεται στα 503 μ., από την οποία ξεκινά ο ποταμός Κοράνα – στον οποίο και καταλήγουν όλα τα νερά των λιμνών, και η απόσταση μεταξύ τους είναι 8 χλμ. Επίσης οι λίμνες οριοθετούνται από φυσικά φράγματα από ασβεστόλιθο, ενώ τα φυτά που αναπτύσσονται στην κορυφή του καθενός σχηματίζουν φυσικά σύνορα που μεγαλώνουν περί το ένα εκατοστό κάθε χρόνο.

Περιήγηση στις λίμνες με το ποταμόπλοϊο

Κάτω Λίμνες, καταρράκτες χρωμάτων
Τέσσερις είναι οι Κάτω Λίμνες και εδώ το τοπίο χαρακτηρίζεται από απόκρημνες όχθες που περιβάλλονται από γκρεμούς ενώ υπάρχουν μικρές και μεγάλες σπηλιές. Η Milanovac φημίζεται για τα χρώματά της που αλλάζουν ανάλογα με το φως του ήλιου. Τα νερά της πέφτουν στη λίμνη Gavanovac δημιουργώντας ορμητικούς καταρράκτες. Στη συνέχεια η λίμνη Kaluderovac χαρακτηρίζεται από τα γαλάζια νερά και τη Γαλάζια Σπηλιά που μπορεί να επισκεφθεί κάποιος με βάρκα. Η τελευταία λίμνη Novakovica Brod δημιουργεί τον πιο εντυπωσιακό καταρράκτη Sastavci.
Πάνω Λίμνες, τα «άγρια» τοπία
Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι τα τοπία στις Πάνω Λίμνες είναι πιο εντυπωσιακά και πιο άγρια, με πυκνότερη βλάστηση. Η μεγαλύτερη λίμνη είναι η Proscansko με έκταση 68,2 εκτάρια, σε υψόμετρο 636,6 μ. και βάθος 37,4 μ. Ακριβώς από κάτω βρίσκεται η αρκετά μικρότερη Ciginovac, που τροφοδοτείται από τα νερά της λίμνης Proscansko. Η λίμνη Okrugljak είναι διάσημη για τη σπηλιά της με τους ασβεστολιθικούς σχηματισμούς που αποτελείται από δύο αίθουσες και έχει μήκος 53 μ.
Οι επόμενες λίμνες Batinovac, Μεγάλη Λίμνη και Μικρή Λίμνη γίνονται εντυπωσιακές κυρίως την άνοιξη όταν τα φράγματα γεμίζουν νερό και τα ποτάμια δημιουργούν εκατοντάδες μικρούς καταρράκτες. Η λίμνη Galovac τροφοδοτείται με τα νερά τριών μικρών λιμνών και με τη σειρά της δημιουργεί μια σειρά από καταρράκτες με κύριο τον καταρράκτη Galovacki. Αλλες λίμνες είναι η μικρή Milino που συνδέεται με τον καταρράκτη Galovacki, η Gradinsko που περιβάλλεται από καλαμιές όπου φωλιάζουν οι πάπιες, η Vir, που είναι το τελευταίο μεγάλο σύνορο των Πάνω Λιμνών.
Η μεγαλύτερη λίμνη όλων είναι η Kozjak με μήκος 3 χλμ. και η τελευταία των Πάνω Λιμνών. Στο κέντρο της υπάρχει ένα μικρό οβάλ νησάκι που έχει και ένα εστιατόριο. Τα ξενοδοχεία της περιοχής είναι κτισμένα γύρω από αυτή τη λίμνη και από τα δωμάτιά τους μπορείτε να απολαμβάνετε τα χρώματα των νερών που αλλάζουν ανάλογα με την ώρα της μέρας. 
Εποχές και δραστηριότητες
Κάθε εποχή έχει την ομορφιά της στο Πάρκο: τον χειμώνα είναι όμορφο το θέαμα με τους καταρράκτες παγωμένους ενώ την άνοιξη και το φθινόπωρο πέρα από τα χρώματα της φύσης, λίμνες και καταρράκτες είναι γεμάτοι νερό. Το καλοκαίρι είναι δροσερά με ωραία χρώματα και μπορείτε να κολυμπήσετε στα ποτάμια γύρω από το Πάρκο, όμως τότε είναι και η αιχμή της τουριστικής περιόδου.
Η πεζοπορία είναι η κατ’ εξοχήν δραστηριότητα στο Πάρκο. Τα μονοπάτια κοντά στην Είσοδο του Πάρκου είναι εξαιρετικά καλά σηματοδοτημένα και υπάρχουν διαδρομές για όλους – γυμνασμένους και μη, αλλά και με πρόσβαση σε αναπηρικά καροτσάκια. Δημοφιλέστερη είναι η μικρή διαδρομή μιας ώρας κοντά στη μεγαλύτερη λίμνη.
Τα περισσότερα μονοπάτια είναι φτιαγμένα από ξύλινες σανίδες και ξύλινες γέφυρες και καλύπτουν σχεδόν όλο το Πάρκο. Είναι αρκετά φαρδιά αλλά στις ώρες αιχμής ίσως πιεστείτε από την πολυκοσμία. Υπάρχουν αρκετές διαδρομές για να επιλέξετε, ανάλογα με τον χρόνο που διαθέτετε και τη φυσική σας κατάσταση. Συνήθως από τη μια άκρη στην άλλη η διαδρομή είναι περίπου 4 ώρες. Μπορείτε να κάνετε και συνδυασμούς με τα ηλεκτροκίνητα λεωφορεία και τα ποταμόπλοια ώστε να μη χρειάζεται να επιστρέψετε από την ίδια διαδρομή.
Αρκετά από τα μονοπάτια μπορούν να χρησιμοποιηθούν και από άτομα με προβλήματα κίνησης και αναπηρικά καροτσάκια, όμως επειδή υπάρχουν κάποια σκαλιά καλό είναι να υπάρχει συνοδός. Πέρα όμως από τα μονοπάτια, γύρω από τις λίμνες υπάρχουν και μονοπάτια μέσα στο δάσος. Πολλές περιοχές είναι ανοιχτές όλον τον χρόνο, υπάρχουν ορειβατικές διαδρομές και τον χειμώνα μπορείτε να κάνετε σκι σε κοντινές περιοχές.

Το Εθνικό Πάρκο των Λιμνών Πλίτβιτσε καταλαμβάνει έκταση 294,82 τ. χλμ., ενώ οι 16 λίμνες καταλαμβάνουν μόλις τα 8 χλμ

Τι πρέπει να γνωρίζετε
Για να εισέλθετε στον Δρυμό είναι απαραίτητο να βγάλετε εισιτήριο από τα γραφεία που βρίσκονται στις δύο Εισόδους. Σε αυτό περιλαμβάνονται και οι μετακινήσεις με το ηλεκτροκίνητο λεωφορείο αλλά και οι μετακινήσεις με το ποταμόπλοιο. Για τα παιδιά μέχρι 7 ετών είναι δωρεάν και από 7 ως 18 έχουν έκπτωση όπως και οι φοιτητές, αρκεί να φέρουν διεθνές φοιτητικό πάσο. Εκπτωση γίνεται και στα γκρουπ (15 άτομα και πάνω).
Αν δεν ταξιδεύετε οργανωμένα μπορείτε να ζητήσετε να συμμετέχετε σε οργανωμένη ξενάγηση 4 ωρών από ντόπιο ξεναγό με έξτρα φυσικά χρέωση σε αγγλική , γαλλική, ιταλική, γερμανική γλώσσα. Αν διανυκτερεύετε εκεί αγοράστε καλύτερα εισιτήριο 2 ημερών. Το Πάρκο είναι ανοιχτό όλον τον χρόνο και το εισιτήριο είναι φθηνότερο τον χειμώνα αφού λειτουργεί και λιγότερες ώρες, ενώ η Είσοδος 2 είναι κλειστή τον χειμώνα.
Θυμηθείτε ότι δεν επιτρέπονται: ελεύθερο κάμπινγκ, άναμμα φωτιάς, ψάρεμα, κολύμπι, κόψιμο λουλουδιών, να αφήσετε ελεύθερα τα σκυλιά σας, να ξεστρατίσετε από τα σηματοδοτημένα μονοπάτια. Ενας επιπλέον λόγος είναι οι αρκούδες, γιατί υπάρχει πιθανότητα να τις συναντήσετε. Σε αυτή την περίπτωση μην τρέξετε, παρά φωνάξτε όσο πιο δυνατά μπορείτε ώστε να φοβηθούν και να φύγουν. Για περισσότερες πληροφορίες: www.np-plitvicka-jezera.hr.

Πρόσβαση
H αεροπορική εταιρεία Croatia πετάει απευθείας από Αθήνα για Ζάγκρεµπ µέσα σε 3 ώρες. Αν επιλέξετε πτήση µέσω Ντουµπρόβνικ θα σας κοστίσει λίγο φθηνότερα αλλά θα κάνετε 5 ώρες. Από εκεί µπορείτε να χρησιµοποιήσετε υπεραστικό λεωφορείο που σταµατά στις Εισόδους 1 και 2, και µια και ο Δρυµός βρίσκεται επί του εθνικού δρόµου µεταξύ Ζάγκρεµπ και Ζάνταρ, εκτός από το Ζάγκρεµπ συνδέεται επίσης µε τις πόλεις Ζάνταρ και Σπλιτ (230 χλµ.). Η διάρκεια του ταξιδιού από Ζάγκρεµπ (140 χλµ. απόσταση) και Ζάνταρ είναι 2-3 ώρες.
Στους σταθµούς των λεωφορείων αρκετά ταξί 10 ατόµων παραλαµβάνουν τουρίστες και µάλιστα το ταξί είναι και το συντοµότερο µέσο. Μπορείτε ακόµη να επιλέξετε τρένο από το Ζάγκρεµπ. Αν έρχεστε µε δικό σας µέσο, θα σταθµεύσετε στους ειδικούς χώρους στάθµευσης του Δρυµού που είναι δωρεάν (η οδήγηση δεν επιτρέπεται για λόγους ρύπανσης του περιβάλλοντος) και θα µετακινείστε µε τα εσωτερικά ηλεκτροκίνητα λεωφορεία.

Διαμονή
Στην περιοχή υπάρχουν πολλές δυνατότητες διαµονής.
Στον Δρυµό βρίσκονται τρία ξενοδοχεία πολύ κοντά στην Είσοδο 2. Το «Hotel Bellevue» είναι το πρώτο που θα συναντήσετε. 
Σε κοντινή απόσταση είναι το «Hotel Plitvice», µε θέα στο µικρό οροπέδιο της ζώνης του Πάρκου της λίµνης.
Λίγο πιο κάτω, το «Hotel Jezero» βρίσκεται στην καρδιά του Εθνικού Πάρκου µόλις 300 µ. από τη µεγάλη λίµνη Kozjak. Πρόκειται για µεγάλο ξενοδοχειακό συγκρότηµα πλήρως εξοπλισµένο ενώ διαθέτει ακόµη και κέντρα νυχτερινής διασκέδασης.
Σε απόσταση περίπου 8 χλµ. από την Είσοδο 1, σε ένα οροπέδιο κάτω από το φαράγγι του ποταµού Κοράνα, ο χώρος κατασκήνωσης «Korana» (τηλ. +385 0 53 751 888) διαθέτει µπανγκαλόους αλλά και χώρο για 500 σκηνές.
Η κατασκήνωση περιλαµβάνει και εστιατόριο.  Η κατασκήνωση «Borje» απέχει 15 χλµ. από την Είσοδο 2.
Επιπλέον, µπορείτε να επιλέξετε ανάµεσα σε διαµερίσµατα ή ενοικιαζόµενα δωµάτια από τα γύρω χωριά.

Φαγητό
Στις δύο Εισόδους του Δρυµού υπάρχουν καταστήµατα όπου µπορείτε να αγοράσετε ελαφρύ φαγητό ενώ έξω από την αποβάθρα του ποταµόπλοιου της µεγάλης λίµνης υπάρχει µεγάλος χώρος για πικνίκ όπου πωλείται και φαγητό.
Κοντά στην Είσοδο 1 βρίσκεται το εστιατόριο «Licka Kuca», που σερβίρει παραδοσιακό φαγητό της περιοχής Λίκα στην οποία ανήκει ο Εθνικός Δρυµός.
Για τους κατοίκους της περιοχής η βασική τροφή είναι το ψωµί από καλαµπόκι ψηµένο στους φούρνους µε τη χόβολη. Επίσης όλοι αγαπούν τον πουρέ από καλαµπόκι µε βούτυρο µια και είναι ένα καλό πρωινό, ειδικά τον χειµώνα µαζί µε καπνιστό κρέας, πατάτες και λαχανικά τουρσί σαλάτα, που τρώγεται και σαν γεύµα.
Ιδανικά για τους ζεστούς µήνες µαζί µε πολλά λαχανικά ή µανιτάρια του δάσους αλλά και αλλαντικά όπως µπέικον, λουκάνικα και καπνιστό ζαµπόν. Μια από τις νοστιµιές της περιοχής είναι το ψητό αρνί στον φούρνο και οι πέστροφες από τα ποτάµια Πλίτβιτσκα, Σαρτούκ και Γιασένικα.
Δοκιµάστε επίσης πίτες όπως η «µασνίκα» γεµιστή µε κρεµµύδια, τυρί και καπνιστό ζαµπόν, ή γλυκιά µε γλυκό τυρί και σταφίδες. Επίσης πίτα µε πατάτες και λάχανο, αλλά και γλυκά στρούντελ µε µήλα ή αγριοκέρασα. Αλλα εστιατόρια της περιοχής είναι το Borje και το Poljiana.

http://www.tovima.gr