Σέριφος: Κυκλαδίτικη ζωγραφιά

Πατρίδα της φοβερής και τρομερής Μέδουσας στη μυθολογία, η Σέριφος φαίνεται ότι τίποτα τρομερό δεν κληρονόμησε από το μυθολογικό τέρας, γιατί, όπως λένε χαρακτηριστικά οι νεαροί λάτρεις της, είναι νησί με "θετική ενέργεια"! Εκτός όμως από την ενέργεια και την ιδιαίτερη ατμόσφαιρά της, έχει παραλίες για όλα τα γούστα, γραφικούς οικισμούς και πολλά κατάλοιπα από τη μεγάλη μεταλλευτική της ιστορία.

Αποψη της Χώρας

 

Στην ελληνική μυθολογία, η Σέριφος υπήρξε καταφύγιο του Περσέα και της μητέρας του Δανάης, όταν ο παππούς του και βασιλιάς του Αργους, Ακρίσιος, φοβούμενος την επαλήθευση του χρησμού ότι θα τον σκότωνε ο εγγονός του τους έδιωξε από τον τόπο τους με άσπλαχνο τρόπο. Εδώ αργότερα ο Περσέας σκότωσε τη φοβερή Μέδουσα και πρόσφερε την κεφαλή της σαν γαμήλιο δώρο στον βασιλιά του νησιού Πολυδέκτη.
Τους Κλασικούς Χρόνους γνώρισε σημαντική ακμή χάρη στα μεταλλεία της που έδιναν ασήμι, χρυσό και σίδηρο. Κατά τους ρωμαϊκούς και τους βυζαντινούς χρόνους υπήρξε τόπος εξορίας, ενώ ο Ενετοί ξανάρχισαν την εκμετάλλευση των ορυχείων φέρνοντας σκλάβους ειδικά για την εξόρυξη των μεταλλευμάτων.
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Σέριφος έπεσε σε μεγάλη παρακμή, ενώ από το 1830 μέχρι και το 1960 η εκμετάλλευση των μεταλλείων έπαιξε τον πιο σπουδαίο ρόλο στην οικονομία του νησιού. Στη Σέριφο έγινε από τους μεταλλωρύχους τον Αύγουστο του 1916, η πρώτη εργατική εξέγερση στην Ελλάδα, η οποία και κατεστάλη με αγριότητα.
Ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία η Σέριφος έχει σημειώσει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη, χωρίς να χάσει τίποτα όμως από την ομορφιά των θαλασσών της και την ατμόσφαιρα των χωριών της. Μικρή σε μέγεθος και ευτυχώς λίγο... πρωτόγονη ακόμη, υπόσχεται ιδιαίτερες στιγμές.

Ο γύρος του νησιού
Η Χώρα της Σερίφου, που κατοικείται από την αρχαιότητα, απλώνεται σ' ένα ύψωμα πάνω από το λιμάνι του νησιού και αποτελείται από δύο γειτονιές, την Πάνω Χώρα και την Κάτω Χώρα.
Στην κορυφή του λόφου βρίσκεται το Κάστρο, με τις δύο εισόδους, τα τμήματα από τους τοίχους των σπιτιών (με ενετικά οικόσημα) που σχημάτιζαν τον εξωτερικό αμυντικό δακτύλιο, καθώς και λείψανα της αρχαίας ακρόπολης.

Το Λιβάδι, το λιμάνι της Σερίφου, υποδέχεται τα πλοία που φθάνουν στο νησί

 

Από την κορυφή του κάστρου, όπου είναι χτισμένη η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου, η θέα είναι εντυπωσιακή και το ηλιοβασίλεμα ένα από τα ομορφότερα στο Αιγαίο. Στην κεντρική πλατεία της Πάνω Χώρας θα συναντήσετε το νεοκλασικό κτίριο του Δημαρχιακού Μεγάρου, στο ισόγειο του οποίου φιλοξενούνται αρχαιολογικά ευρήματα και τον μητροπολιτικό ναό του Αγίου Αθανασίου με το ξυλόγλυπτο τέμπλο. Στη Κάτω Χώρα, αξίζει να επισκεφθείτε το Λαογραφικό Μουσείο και τη μεταβυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.
Το Λιβάδι είναι το λιμάνι της Σερίφου και βρίσκεται 5 χλμ. νοτιοανατολικά της Χώρας. Διαθέτει αρκετά καταλύματα, εμπορικά καταστήματα και αρκετές επιλογές για φαγητό και διασκέδαση.

Η θέα από το Κάστρο της Ανω Χώρας στον κάμπο και στο Λιβάδι

 

Στη νοτιοδυτική άκρη της Σερίφου βρίσκεται το Μεγάλο Χωριό, στη θέση της αρχαίας πρωτεύουσας, το επίνειό του Μεγάλο Λιβάδι, και ο Κουταλάς, οικισμοί που συνδέθηκαν με την ιστορία των μεταλλείων στο τέλος του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. Eδώ βρίσκονταν οι εγκαταστάσεις για την εξόρυξη του σιδηρομεταλλεύματος και οι εργατικές κατοικίες των μεταλλωρύχων. Σήμερα στο Μεγάλο Λιβάδι θα δείτε ότι σώζεται από τις παλιές εγκαταστάσεις το Διοικητήριο της εταιρείας "Σέριφος Σπηλιαζέζα" και το Μνημείο που χτίστηκε προς τιμήν των εργατών που έχασαν τη ζωή τους στην εξέγερση του 1916.
Αλλα αξιοθέατα της περιοχής είναι ο Λευκός Πύργος ή Ασπρόπυργος, βορειοδυτικά του Κουταλά, και τα ερείπια ενός ακόμα ελληνιστικού πύργου, του Ψαρόπυργου, στη Χερσόνησο του Κύκλωπα. Η Γαλανή και η Παναγιά είναι δύο μεσόγεια χωριά στο βορειοανατολικό τμήμα του νησιού, των οποίων επίνειο είναι η Συκαμιά, παραθαλάσσιο χωριό με όμορφη παραλία.

Η Χώρα, το Λιβάδι και στο βάθος η Σίφνος

 

Κοντά στο χωριό Γαλανή βρίσκεται το περίφημο Μοναστήρι των Ταξιαρχών, το πιο σημαντικό μνημείο της Σερίφου. Ιδρύθηκε γύρω στα 1600, εξωτερικά έχει μορφή φρουρίου, και στον χώρο του λειτούργησε αλληλοδιδακτικό σχολείο για αιώνες.
Προσέξτε ό,τι έχει απομείνει από τις τοιχογραφίες του 18ου αιώνα, το εξαιρετικό τέμπλο, τον ανάγλυφο δικέφαλο αετό στο κέντρο του δαπέδου, αλλά και τα αξιόλογα εκκλησιαστικά κειμήλια. Η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου η Παναγία είναι η παλαιότερη εκκλησία του νησιού και βρίσκεται στο χωριό Παναγιά. Χτίστηκε γύρω στο 950 και κάποιες από τις εξαιρετικές τοιχογραφίες της σώζονται ακόμα.

Σήμα - κατατεθέν το ουζερί του Στράτου στην Ανω Χώρα, δίπλα στο Δημαρχείο. Ρακόμελο, μεζεδάκια και αστείρευτο κέφι

 

Τραχιά βράχια, πολύτιμα μέταλλα
Η Σέριφος, με την τραχιά και βραχώδη της φύση, κρύβει μοναδικά οικοσυστήματα. Η Νότια Σέριφος είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000. Η προστατευόμενη περιοχή ξεκινάει από το επίπεδο της θάλασσας και φθάνει μέχρι τα 582 μ. (κορυφή Τρούλος).
Σχεδόν η μισή περιοχή καλύπτεται από φρύγανα. Τα νησάκια Σεριφοπούλα, Βους και Μικρονήσι έχουν κηρυχθεί, επίσης, ως περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
Η Σέριφος είναι γνωστή για τον ορυκτό της πλούτο από την αρχαιότητα, καθώς έχει να δείξει μερικά σπάνια για το είδος τους ορυκτά, όπως ο πράσινος χαλαζίας, ο λιεβρίτης, ο εδεμβεργίτης, ο γρανάτης, ο βαρύτης.

Ο Αγιος Σώστης, ένας πανέμορφος όρμος με καταπληκτική αμμουδιά και το ομώνυμο γραφικό εκκλησάκι στον λαιμό του ακρωτηρίου

 

Αξίζει να δείτε το σπήλαιο του Κύκλωπα, στα Δυτικά του όρμου Κουταλά, το οποίο είχε καταπλακωθεί και ανακαλύφθηκε τυχαία όταν η είσοδός του συνδέθηκε με τις στοές από τις οποίες γινόταν η εξόρυξη μεταλλευμάτων. Εχει σταλακτίτες και σταλαγμίτες με παράξενα σχήματα, ενώ, όπως προέκυψε από τα ευρήματα, το σπήλαιο ήταν τόπος λατρείας κατά την αρχαιότητα.
Η πρόσβαση στο σπήλαιο γίνεται από το Λιβάδι της Σερίφου προς την τοποθεσία Μαύρα Βολάδια και στη συνέχεια με πεζοπορία 10 λεπτών. Από την τεχνητή είσοδο του σπηλαίου, εισέρχεστε στην πρώτη αίθουσα που τη στολίζουν θαυμάσιοι σταλακτίτες και ένα σύμπλεγμα κολωνών, ενώ όστρακα είναι κατάσπαρτα στο σταλακτικό υλικό.

Ερειπωμένα κτίσματα και σκάλες εκφόρτωσης μεταλλεύματος βρίσκονται σε διάφορα σημεία του νησιού. Εδώ στο Μεγάλο Λιβάδι

 

Επίσης, επισκεφθείτε τα παλιά μεταλλωρυχεία στον Κουταλά, στον Αλκυρό και δείτε στο Μεγάλο Λιβάδι το Μνημείο των 400 εργατών που πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν επειδή απαίτησαν το 1916 να δουλεύουν οκτάωρο.
Στη συνέχεια -στην ίδια περιοχή- θα δείτε το ερειπωμένο κτίσμα που στεγάστηκε η έδρα της εταιρείας Σέριφος-Σπηλιαζέζα, γαλλικών συμφερόντων. Εδώ γύρω μπορείτε επίσης να δείτε ολόκληρη την έρημη πολιτεία των εργατών και διάφορες ψηφίδες της δικής τους καθημερινότητας, όπως το σχολείο, τα σπίτια, τους φούρνους κ.ά.

Το Γάνεμα -πολλοί το θεωρούν ως την καλύτερη παραλία του νησιού

 

Γαλήνιες παραλίες
Στη Σέριφο ακόμα και οι πιο απαιτητικοί θα βρουν την αγαπημένη τους παραλία. Θέλετε εύκολη πρόσβαση; Υπάρχει ο Πλατύς Γιαλός, από όπου αγναντεύετε ψηλά στα βράχια την Παναγιά τη Σκοπιανή, υπάρχουν επίσης η Συκαμιά που είναι μεγάλη και όμορφη παραλία με άμμο και αρμυρίκια, το Καράβι και τα Λιβαδάκια με άμμο και σκιά, δίπλα στο κάμπινγκ.
Στον όρμο του Κουταλά θα βρείτε τις παραλίες Γάνεμα, Βαγιά και Κουταλάς και την Ψιλή Αμμο που έχει σκιά και ταβέρνες σε κοντινή απόσταση.

Η παραλία Ψιλή Αμμος με τα ρηχά νερά. Εχει πάρει στο παρελθόν τον τίτλο της καλύτερης παραλίας της Ευρώπης!

 

Εάν έχετε παιδιά, θα περάσετε καλά στο Μέγα Λιβάδι, που έχει το προσόν να είναι απάνεμο και να μη σηκώνει κύμα. Εάν έχετε διάθεση ανακάλυψης, θα κατευθυνθείτε στον Αγιο Σώστη, στη Λία, στο Αχλάδι, στον Καλόγερο και στον Αβυσσαλό. Αλλες έχουν άμμο και άλλες βοτσαλάκια, όλες όμως έχουν καθαρά νερά και γαλήνη που θα σας αποζημιώσει.

Δραστηριότητες
Ιστιοπλοΐα / Yachting: Η Σέριφος είναι ένας παράδεισος για τους ιστιοπλόους, καθώς διαθέτει πολλές απάνεμες παραλίες που δεν είναι προσβάσιμες από την ξηρά. Εάν έχετε σκάφος, μπορείτε να κάνετε τον γύρο του νησιού και να δέσετε στο λιμάνι που βρίσκεται στον όρμο Λιβάδι. Το λιμάνι παρέχει προστασία από όλους τους ανέμους, εκτός από τους νοτιοδυτικούς, και μπορείτε να ανεφοδιαστείτε με καύσιμα (τηλ. 22810 51512, Γιάννης Βιλλιώτης). Επίσης, μπορείτε να δέσετε στον όρμο του Κουταλά, που παρέχει αγκυροβόλιο με προστασία από τους ανέμους, εκτός από τον νοτιά. Θα έχετε τη δυνατότητα να χαρείτε τις όμορφες αμμουδιές και το φρέσκο ψάρι ή να επισκεφτείτε τα ανενεργά πια ορυχεία σιδήρου. Από τον Κουταλά κινηθείτε δυτικά και αφού παραπλεύσετε την άκρα Κύκλωπας, θα φτάσετε στο Μεγάλο Λιβάδι και τη Συκαμιά, γραφικά ψαροχώρια με όμορφες παραλίες, που αξίζει τον κόπο να επισκεφτείτε, όμως αν το μελτέμι είναι ισχυρό, προσφέρουν μέτρια προστασία. Για τον περίπλου του νησιού υπολογίστε περίπου 22 μίλια.

Windsurfing: Το νησί προσφέρεται για windsurfing, αλλά συνιστάται μόνο στους δύο φιλόξενους και συστηματικά από το Λιμεναρχείο ελεγχόμενους όρμους, Λιβάδι και Λιβαδάκια.

Καταδύσεις: Στη Σέριφο υπάρχει σχολή αυτοδυτών με έδρα το Λιβάδι. Για περισσότερες πληροφορίες: "Serifos scuba divers" (τηλ. 22810 52005 και 6932570552, www.serifosscubadivers.gr).

Ψάρεμα: Καλά μέρη για υποβρύχιο ψάρεμα θεωρούνται ο κόλπος του Κουταλά στα νοτιοδυτικά του νησιού αλλά και το ακρωτήρι Σπαθί στη νότια πλευρά. Επίσης πολύ καλός ψαρότοπος είναι η παραλία του Αβεσαλού, αλλά και τα γειτονικά νησάκια Σερφοπούλα, Βους και Μικρονήσι, που προσφέρεται τόσο για υποβρύχιο ψάρεμα όσο και για ψάρεμα από την επιφάνεια της θάλασσας. Μπορείτε, πάντα βέβαια, να απευθυνθείτε και στους ντόπιους, οι οποίοι με χαρά θα σας πληροφορήσουν για τους καλύτερους ψαρότοπους.


Πεζοπορίες σε λιθόστρωτα μονοπάτια

Χώρα-Κάστρο-Λιβάδι: Διαδρομή με θέα ασυναγώνιστη. Αν σας είναι δύσκολο να ανηφορίσετε, δοκιμάστε να την κατεβείτε.
Ακονίδια-Ασπρος Πύργος-Κουταλάς: Ξεκινώντας από τα Ακονίδια, θα περάσετε τα ερείπια του Ασπρόπυργου για να καταλήξετε στον παραθαλάσσιο οικισμό του Κουταλά.
Παναγιά-Συκαμιά: Μονοπάτι από τη μεσόγεια Παναγιά που καταλήγει στην όμορφη παραλία της Συκαμιάς.
Πύργος-Γαλανή-Συκαμιά: Διαδρομή που ξεκινάει από το έρημο σήμερα χωριό του Πύργου, περνάει από τη Γαλανή και καταλήγει στο λιμανάκι της Συκαμιάς.


Εκδηλώσεις & πανηγύρια
Πανηγύρια στο νησί γίνονται καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Την τουριστική περίοδο τα πιο αξιόλογα είναι της Αγίας Παρασκευής στις 26 Ιουλίου στην Κάτω Χώρα, του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου στον Πύργο, της Παναγίας στις 15 Αυγούστου στην Παναγιά, του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στις 29 Αυγούστου και του Αγίου Σώστη στις 7 Σεπτεμβρίου στην ομώνυμη παραλία.

ΔΙΑΜΟΝΗ

"Νιόβη Studios", στο Λιβάδι (22810 52563, 52564). Δωμάτια κυκλαδίτικου στυλ, άνετα, με αυτόνομες αυλές, κατάλληλα και για οικογένειες.
"Η Ανατολή", στη Χώρα (22810 51510). Ανετα και προσεγμένα δωμάτια, για ήσυχες διακοπές.
"Η Θέα", στη Χώρα (22810 51983). Το λέει και η λέξη, αυτό που μετρά εδώ είναι η άπλετη θέα. Τα δωμάτια είναι πολύ καλά και προσιτά σε τιμές.
"Αρετή", στο Λιβάδι (22810 51479). Δωμάτια με θέα είτε στο βουνό είτε στη θάλασσα, φιλόξενα και πλήρως εξοπλισμένα.
"Coralli", στα Λιβαδάκια (22810 51500, www.coralli.gr ). Από τα καλύτερα κάμπινγκ των Κυκλάδων, έχει επιτύχει να παραμένει καθαρό και περιποιημένο παρότι συνήθως είναι γεμάτο κόσμο (μην ανησυχείτε, όλοι οι καλοί χωράνε). Κεφάτες νύχτες, παρεΐστικη ατμόσφαιρα, πισίνα και μπαρ. Μπορείτε να μείνετε και στα δωμάτια που υπάρχουν μέσα στον χώρο του κάμπινγκ.

ΦΑΓΗΤΟ
Στη Σέριφο δοκιμάστε ρεβιθάδα, μαραθοτηγανίτες, ξερές τηγανιτές ντομάτες, ντόπια τυριά και μέλι. Στη Χώρα ξεχωρίζουν οι "Πλάκες" για τα ιδιαίτερα πιάτα τους και το δροσερό μπαλκόνι τους, ο "Πέτρος" για την αυθεντικότητα της ντόπιας κουζίνας του, ο "Καραβόμυλος" (22810 51261) για ούζο με μεζέδες και για τα σαλιγκάρια τα μπουμπουριστά και το "Καφενείο του Στράτου" (22810 52566) για ρακί και ποικιλίες στην πλατεία του Δημαρχείου.
Στο Λιβάδι προτιμήστε τον "Τάκη" (22810 51159) για θαλασσινά και στον Κουταλά, την ψαροταβέρνα με την αστεία ονομασία "Υπάρχο" (22810 51021). Στο Μεγάλο Λιβάδι την "Mαρδίτσα" (22810 51003) για μαραθοκεφτέδες και τον "Κύκλωπα" (22810 51009) για ψητά.
Το μπαρ "Γιωτ" στο Λιβάδι προσφέρεται για ξεφάντωμα, ενώ το "Αέρινο" στην Πάνω Χώρα είναι πολύ ατμοσφαιρικό. Για ρακόμελο επισκεφθείτε την πιάτσα της Πάνω Χώρας, είναι εμπειρία.

Νέλλη Καψή
Φωτογραφίες: Μάρω Κουρή

http://www.ethnos.gr/