-Μουσείο της... Βίβλου με αρχαία ελληνική πτέρυγα!-Χορός εκατομμυρίων από κυκλώματα αρχαιοπωλών ενώ η Ελλάδα κοιμάται!
Ο αρχαιοκάπηλος που έφτιαξε μουσείο
Του Πάρη Πέτρα
Συχνά - πυκνά αναφερόμαστε στις κλοπές ελληνικών αρχαιοτήτων. Στο νου μας βέβαια κυριαρχούν αυτές που άρπαξε ο λόρδος Έλγιν από την Ακρόπολη και εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο. Περιέργως, είναι και τα μόνα που έχουν ζητηθεί επισήμως από την Ελλάδα, ενώ σιγή επικρατεί π.χ. για τη Νίκη της Σαμοθράκης, της Αφροδίτη της Μήλου και τόσα άλλα... Αυτό που, εν πολλοίς μας είναι άγνωστο είναι ότι, χώρες όπως το Ισραήλ, διαθέτουν ελληνικές αρχαιότητες -κυρίως από την Κρήτη- και τις οποίες έχουν αποκτήσει παράνομα. Στο αφιέρωμα αυτό θα σταθούμε ιδιαίτερα σ' αυτή τη χώρα της Μέσης Ανατολής, η οποία είναι στο απυρόβλητο των ελληνικών αρχών για λόγους που ακόμη δεν έχουν εξηγηθεί. Δηλαδή, ενώ έχει βεβαιωθεί ότι οι αρχαιότητες προέρχονται από τον ελληνικό χώρο, δεν έχουν ποτέ διεκδικηθεί ούτε έχει σταλεί κλιμάκιο Ελλήνων αρχαιολόγων για να τις μελετήσει και να αποφανθεί (τουλάχιστον) επιστημονικώς. Σημειώνουμε ότι για το Ισραήλ τα ελληνικά αρχαία, όπως και τα αιγυπτιακά, ασσυριακά κ.λπ., είναι πολύ σημαντικά, με δεδομένο ότι μεγάλος αριθμός σχολιαστών και αρχαιολόγων -από τον William Albright¹ και τον Yigal Yadin², τον Μοσέ Νταγιάν, ακόμα και τον Αριέλ Σαρόν- έχουν επισημάνει ότι η αρχαιολογία «είναι η κατ' εξοχήν ισραηλινή επιστήμη»! Να λοιπόν που η αρχαιολογία έχει λάβει μια περίεργη ιδεολογική χροιά για τους Ισραηλινούς. Προφανής επιδίωξη είναι, μέσω αυτής, των πανεπιστημίων αλλά και μέσων ενημέρωσης που ελέγχουν σε παγκόσμια κλίμακα, να περάσει «κλίμα» και «επιστημονική άποψη» προκειμένου να επιβεβαιωθεί η, μη έχουσα απτή επιστημονική βάση, παραδοξολογική θρησκεία - ιστορία τους, που αποτελεί και το παραδοσιακό υπόβαθρο των τριών μεγαλυτέρων μονοθεϊστικών θρησκειών του κόσμου!
Ο παλαιστινιακής καταγωγής καθηγητής του πανεπιστημίου της Κολούμπια Ν.Υ., Edward W. Said, στο βιβλίο του «Ο Φρόιντ και οι μη Ευρωπαίοι» (μετάφρ. Σάββα Μιχαήλ, εκδ. Άγρα, Αθήνα 2005) εξηγεί γιατί το Ισραήλ έχει τόσο ψηλά την αρχαιολογία στην πολιτική του: «Όταν η εβραϊκή ταυτότητα καθιερώθηκε με την ίδρυση του Ισραήλ, κινητοποιήθηκε η επιστήμη της αρχαιολογίας για να εκπληρώσει το καθήκον της εδραίωσης αυτής της ταυτότητας στους καιρούς της εκκοσμίκευσης. Οι ραβίνοι, όπως και οι λόγιοι που είχαν εξειδικευτεί στη «βιβλική αρχαιολογία», ανέλαβαν σαν δικό τους τομέα την Ιερά Ιστορία (...). Έτσι η αρχαιολογία έγινε «η βασιλική οδός» προς την εβραϊκή - ισραηλινή ταυτότητα, ένας χώρος όπου επαναλαμβάνεται διαρκώς ο ισχυρισμός ότι στη σημερινή γη του Ισραήλ πραγματώνεται υλικά η Βίβλος χάρη στην αρχαιολογία...».
Εμφανίζουν τους Μινωίτες ως... Σημίτες!
Είναι γνωστό ότι από τους εθνικιστές των διαφόρων λαών όλοι οι Εβραίοι μπαίνουν στο ίδιο τσουβάλι. Αυτό βεβαίως εξυπηρετεί πολύ, όχι την λεγόμενη «αντισημιτική προπαγάνδα», αλλά το αντίθετό της. Στο ευρύ κοινό είναι εν πολλοίς άγνωστο ότι, οι Εβραίοι διαθέτουν στους κόλπους τους πολλούς σκεπτόμενους ανθρώπους που αντιτίθενται σθεναρά και πολεμούν τις σιωνιστικές πρακτικές. Σύμφωνα μάλιστα με τον ραβίνο Μπεκ (και πολλούς άλλους) «υπάρχει τομή που χωρίζει την ορθόδοξη εβραϊκή παράδοση από τον Σιωνισμό, ο οποίος είναι σύγχρονη ιδεολογία διασπάσεως και καταπιέσεως και όργανο επιθέσεως, διότι χαρακτηρίζεται από την σύγχρονη μανία πλεονεξίας» («Παγκόσμιος Εβραϊσμός και Ισραήλ», Ελ. Σκέψις, Αθήνα 1992). Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε τα φωτεινά παραδείγματα των, Ιωσήφ Γιαχούντα που έγραψε το εξαφανισμένο από τους Σιωνιστές βιβλίο του «Τα εβραϊκά είναι Ελληνικά», Μαρία Λέφκοβιτς, Ζακλίν ντε Ρομιγί, Νόαμ Τσόμσκι και πολλών άλλων. Δεύτερο στοιχείο είναι η πλαστογράφηση των... Σημιτών. Είναι γνωστό ότι Σημίτες δεν είναι μόνο οι Εβραίοι. Τη συντριπτική πλειοψηφία των Σημιτών αποτελούν οι Άραβες! Εν τούτοις, με εργαλείο την παγκόσμια προπαγάνδα οι Σιωνιστές έχουν πετύχει να ταυτίσουν τον όρο «Σημίτης» με τον Εβραίο και έτσι όταν αναφέρουν τον όρο «αντισημιτισμός» όλος ο κόσμος εννοεί τον... «αντι-εβραϊσμό» και όχι για παράδειγμα τον «αντι-αραβισμό»! Επιστρέφοντας στην αρχαιολογία, θα πρέπει να λάβουμε υπ' όψιν μας ότι οι Σιωνιστές χρόνια τώρα εργάζονται συστηματικά προκειμένου να αποδείξουν ότι «τα πάντα ξεκίνησαν από τους Σημίτες», βαφτίζοντας πολλούς λαούς ως τέτοιους. Έτσι εξηγείται η θεωρία περί Φοινίκων που, υποτίθεται, ότι έδωσαν πολλά στην ανθρωπότητα, αλλά ακόμη δεν έχουν βρεθεί απτά αρχαιολογικά στοιχεία που να πιστοποιούν τον «μεγάλο πολιτισμό» τους. Ο έλεγχος της παγκόσμιας οικονομίας επιτρέπει στους Σιωνιστές την άλωση δομών εξουσίας πολλών χωρών, την κυριαρχία μέσω χρηματοδοτήσεων πολλών πανεπιστημίων και ΜΜΕ. Από εκεί και πέρα τα πράγματα είναι εύκολα γι' αυτούς. Έτσι βλέπουμε περίεργες ανακοινώσεις πανεπιστημιακών και άλλων επιστημόνων επί διαφόρων θεμάτων. Και επειδή «η αρχαιολογία είναι η κατ' εξοχήν ισραηλινή επιστήμη», δεν θα μπορούσε να μείνει απ' έξω. Διαβάζουμε στην εφημερίδα «Έθνος»(22.6.2009) τον τίτλο: «Εμφάνισαν τους Μινωίτες ως... απογόνους Εβραίων» και τον υπότιτλο «Δύο αρχαιολόγοι σε συγκέντρωση στο Επιμελητήριο αμφισβήτησαν την ελληνικότητα των αρχαίων Κρητών, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από τους πολίτες». Το ρεπορτάζ του Μανόλη Κοκολάκη είναι εξόχως διαφωτιστικό: «Αντιδράσεις προκάλεσε στην Κρήτη η δημόσια τοποθέτηση ανώτερης υπαλλήλου - αρχαιολόγου του υπουργείου Πολιτισμού αλλά και ενός συναδέλφου της ιδιώτη, οι οποίοι αμφισβήτησαν ευθέως την ελληνικότητα των Μινωιτών εμφανίζοντάς τους ως... απογόνους των Σημιτών, Εβραίων. Η θεωρία των δύο αρχαιολόγων - ομιλητών αναπτύχθηκε αναπάντεχα στη διάρκεια μεγάλης συγκέντρωσης του Επιμελητηρίου Ηρακλείου παρουσιάζοντας την έκδοση «Κρητών Επιχειρείν», στην οποία καταγράφεται διαχρονικά η ενασχόληση των Κρητών με το εμπόριο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Στην ομιλία της ενώπιον τοπικών αρχών και πλήθος κόσμου, η διευθύντρια του Εθνικού Αρχείου Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού κ. Μεταξία Τσιποπούλου είπε ευθέως ότι οι Μινωίτες δεν ήταν Έλληνες Αμέσως αντέδρασε ο παριστάμενος πρώην βουλευτής Δημήτρης Σαρρής, ο οποίος έκανε λόγο για διαστρέβλωση της Ιστορίας. Η ίδια, επιτακτικά και με κατηγορηματικό τρόπο, επέμενε στις απόψεις της και μάλιστα για τους ισχυρισμούς της ζήτησε και τη συνηγορία του συνομιλητή της στο πάνελ, νεαρού αρχαιολόγου, επιμελητή της έκδοσης, κ. Κωστή Χρηστάκη. «Είτε αρέσει είτε δεν αρέσει σε κάποιους οι Μινωίτες ήταν σημιτικό φύλο», είπε με κατηγορηματικό τρόπο και ο δεύτερος ομιλητής.
Οι ατεκμηρίωτες απόψεις των δύο ομιλητών προκάλεσαν δυσφορία και προβληματισμό στην τοπική κοινωνία, ενώ το θέμα χθες πήρε διαστάσεις στα ΜΜΕ. «Τέτοιες καινοφανείς απόψεις μπορούν να καταστούν επικίνδυνες, καθώς συνειρμικά μας παραπέμπουν στην πολύ παλιά σιωνιστική προπαγάνδα ότι δήθεν η αρχαία Κρήτη ήταν εβραϊκή. Επίσης ρίχνουν νερό στον μύλο των σκοτεινών εκείνων κύκλων που κατά καιρούς εμφανίζονται και ομιλούν για δήθεν ανεξαρτησία της Κρήτης από την Ελλάδα», αναφέρει σε έγγραφη αναφορά του ο Δημήτρης Σαρρής. Ο ίδιος βαθύς γνώστης της Ιστορίας, στο άρθρο του με τίτλο «Η αλήθεια για τους Μινωίτες» στην τοπική εφημερίδα «Πατρίς», αφού αναφέρεται στα τεκταινόμενα της εκδήλωσης, υπεραμύνεται της ελληνικότητας της Κρήτης και των Μινωιτών καταχωρώντας αποδεικτικά ιστορικά ντοκουμέντα από τη μυθολογία την εποχή του Κρηταγενή Δία, του θεού των αρχαίων Ελλήνων της Μινωικής Εποχής, αλλά και από το βιβλίο του διακεκριμένου Κρητικού ερευνητή - πανεπιστημιακού Θ. Δετοράκη, «Η ιστορία της Κρήτης». Βεβαίως, ευτυχώς που υπάρχουν και οι φωνές των σοβαρών επιστημόνων, όπως αυτή που δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» (Πέμπτη, 24.12.2009, του Παν. Γεωργούδη) όπου ο τίτλος δεν χωρά παρερμηνείες: «Η ελληνική γλώσσα «υπάρχει» και στα κρητικά ιερογλυφικά». Στο κείμενο διαβάζουμε: «Στα κρητικά ιερογλυφικά, γραφή που υπάρχει από το 2000 π.Χ. στη Μινωική Κρήτη, βρίσκονται στοιχεία της ελληνικής γλώσσας αυτούσια. Πρόκειται για δεδομένο το οποίο καταδεικνύει πως οι Έλληνες υπήρχαν στην Κρήτη τουλάχιστον από την αρχή του μινωικού πολιτισμού, γεγονός που το επιβεβαιώνει το σύνολο των σοβαρών ιστορικών πηγών. Η εν λόγω διαπίστωση του μελετητή των Αιγαιακών γραφών, Μηνά Τσικριτσή, είναι αυτοτελώς σημαντική αλλά επιπρόσθετα και επειδή μελετητές, αρχαιολόγοι μεταμοντέρνοι και όχι μόνο, διατείνονται χωρίς σοβαρά επιχειρήματα πως οι Μινωίτες ήταν σημιτικό φύλο. Βεβαίως, ουδόλως μπαίνουν στον κόπο να απαντήσουν πώς είναι δυνατόν ένας άλλος πολιτισμός και λαός να δημιουργεί κοσμοείδωλα, σύμβολα ιστορικά, πολιτισμικά και μυθολογικό πλαίσιο που αντιστοιχούν στα ελληνικά προκλασικά και κλασικά σύμβολα. Δηλαδή, ένα υποκείμενο μπορεί να δημιουργεί τον αξιακό του κόσμο σε αντίθεση με τον πολιτισμό του, μας λένε περισπούδαστα! (...)». Όμως για τους Σιωνιστές η αντίληψη που θέλουν να επικρατήσει είναι διαφορετική και την κατέθεσε ξεναγός στο «Μουσείο της Βίβλου» στο BBC: «Η αντίληψη είναι ότι ο λαός του Ισραήλ δεν ήταν μόνος του στην περιοχή. Η Ελλάδα είχε σχέση με την περιοχή κι αυτό το δείχνουμε, δίνουμε έμφαση. Έτσι οι αίθουσες αυτές έχουν από μινωικά του 2000 π.Χ. έως κλασσικά του 400 π.Χ.». Δηλαδή λέει ότι, αφού οι Έλληνες ήταν και στην Παλαιστίνη, οι Αιγύπτιοι πιο πέρα, οι Ασσύριοι δίπλα, είμαστε και εμείς εδώ. Βεβαίως, τα ερωτήματα που προκύπτουν πολλά, όπως για παράδειγμα όταν δείχνουν ένα μινωικό ή κυκλαδικό έργο τέχνης, τι αντίστοιχο υπάρχει για «τον λαό του Ισραήλ», «ευλογημένο» -κατά τα άλλα- από τον... Θεό αλλά, τότε ανύπαρκτο ιστορικά;
Μουσείο με κλεμμένα!
Στις 11 Μαΐου του 1992 εγκαινιάστηκε στα Ιεροσόλυμα ένα καινούργιο ιδιωτικό μουσείο που φέρει τον βαρύγδουπο τίτλο «Μουσείο των Χωρών της Βίβλου» (Bible Lands Museum Jerusalem). Ιδρυτής του ένα αμφιλεγόμενο πρόσωπο: ο dr. Elie Borowski (Ελία Μπορόφσκυ) και η σύζυγός του Batya. Ο Μπορόφσκι γεννήθηκε το 1913 στη Βαρσοβία της Πολωνίας και ήταν το έκτο από τα επτά παιδιά του Ράιζελ Μπορόφσκυ, επιτυχημένου εμπόρου αλεύρων. Ακολούθησε τη οργάνωση Μιρ Γεσίβα και σπούδασε σε διάφορα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Κατατάχθηκε στο πολωνικό τμήμα του γαλλικού στρατού αλλά μετά την κατάρρευση του γαλλικού μετώπου και μέχρι το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, παρέμεινε στην Ελβετία. Απέκτησε εξειδικευμένες γνώσεις για τις αρχαιότητες και ιδιαίτερα για τις επιγραφές και τις γλώσσες. Όταν δημοσίευσε τη διατριβή του για τις κυλινδρικές σφραγίδες του δόθηκε υποτροφία σαν βοηθός ερευνητή στο μουσείο Royal Ontario του Τορόντο και έλαβε την καναδική υπηκοότητα. Σημειώστε ιδιαίτερα το Τορόντο διότι, στη συνέχεια, θα δούμε ότι διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του Μπορόφσκυ σαν αρχαιοκαπήλου - εμπόρου. Δραστηριοποιήθηκε σε Ευρώπη - Μεσόγειο και ΗΠΑ για πάνω από 50 χρόνια συγκεντρώνοντας αρχαιότητες. Το όνειρό του ήταν στο πλαίσιο του σιωνισμού: να δημιουργήσει ένα «θεσμικό όργανο της μάθησης, μια μοναδική πηγή της καθολικής εμβέλειας, όπου οι άνθρωποι όλων των θρησκειών, θα έρθουν (σ.σ. στην Ιερουσαλήμ) να μάθουν για βιβλική ιστορία». Αρωγός στο όραμά του στάθηκε ο πρώην δήμαρχος της Ιερουσαλήμ, Teddy Kollek. Ο Μπορόφσκυ απεβίωσε στις 14 Ιανουαρίου 2003. Μερικά χρόνια μετά τα εγκαίνια (1992), εμφανίστηκε στο μουσείο μια εντυπωσιακή - ξεχωριστή πτέρυγα με ελληνικές αρχαιότητες, αφού προηγουμένως, το σημαντικό μέρος της παρουσιάστηκε, το 2001, σε μια μεγάλη έκθεση μινωικών αρχαιοτήτων στο μουσείο της Καρλσρούης. Ο ίδιος ο Μπορόφσκυ στην ιστοσελίδα του μουσείου και στο κεφάλαιο The Dream, γράφει μεταξύ άλλων: «Τώρα με την έκθεση «Δόξες της Αρχαίας Ελλάδας» παρουσιάζουμε παλιά μινωικά περιδέραια και ελληνικά δαχτυλίδια 3.400 ετών απαράμιλλης ομορφιάς. Μια επιλογή από μινωικά αγγεία από την ελληνική ενδοχώρα που εκπροσωπούν την απαρχή της εξέλιξης της κλασικής τέχνης χίλια χρόνια αργότερα. Στα επιλεγμένα αγγεία προσθέσαμε σπάνιες λάρνακες / σαρκοφάγους με τις εντυπωσιακές ζωγραφικές παραστάσεις της θαλάσσιας ζωής για να εμπλουτίσουμε την έκθεση. Ενώ ο επισκέπτης του μουσείου θα χαρεί την ομορφιά των κλασικών αγγείων, ο μελετητής θα ανακαλύψει απαράμιλλα αριστουργήματα του 7ου π.Χ. αιώνα, της Δαιδαλικής περιόδου της νήσου Κρήτης». Βεβαίως, ο ιδρυτής του μουσείου δεν αποκαλύπτει πού βρήκε αυτά τα πολύτιμα εκθέματα, ούτε βεβαίως κάνει νύξη για τη νομιμότητα κατοχής τους. Αντίθετα, ο πονηρός επίλογός του, προσπαθεί να δώσει ιδεολογικό περιτύλιγμα στην καραμπινάτη παρανομία και, πραγματικά, είναι «όλα τα λεφτά»: «Η Αθήνα είναι το σώμα και η Ιερουσαλήμ η ψυχή - που ενωμένα αντιπροσωπεύουν την πεμπτουσία του ηθικού μονοθεϊσμού»! Στο βιβλίο «Αρχαιοκαπηλία και Εμπόριο Αρχαιοτήτων» (εκδ. Άγρα, Αθήνα 2006) του Ανδρέα Αποστολίδη, αναφέρεται η συνομιλία του με τον συγγραφέα - ερευνητή, δρ. Peter Watson (Πήτερ Γουώτσον) «άνθρωπο της δράσης και της εξιχνίασης», στην Αθήνα το έτος 2004. Ο Γουώτσον είπε ότι πριν από 20 χρόνια, όταν άρχισε να ασχολείται με το παράνομο εμπόριο αρχαιοτήτων, «το πρώτο όνομα που άκουσα ως ύποπτο ήταν... ο Ελί Μπορόφσκυ!». Ο Μορόφσκυ ήταν αρχαιοπώλης, ντήλερ, έμπορος αρχαιοτήτων αλλά, όπως είπε ο Ουώτσον «με έντονη τη φήμη της ασχολίας του με αμφιλεγόμενης προέλευσης αντικείμενα, δηλαδή με προϊόντα λαθρανασκαφής που εξήχθησαν παράνομα από την Ελλάδα, οι υπόλοιπες ιδιότητές του ήταν προκάλυμμα (...). Ο Μπορόφσκυ ήταν διαβόητος. Άφησε εκατομμύρια δολάρια όταν πέθανε σε ιδρύματα και σε συγγενείς του».Ξέπλυμα μέσω εκθέσεων!
Το ξέπλυμα των αρχαιοτήτων από τους αρχαιοκάπηλους έχει ως εξής: συνήθως τα αρχαία κάνουν στάση στο Φρη Πορτ της Γενεύης (Ελβετία), όπου υπάρχουν τεράστια συγκροτήματα αποθηκών και εισάγονται - εξάγονται αρχαιότητες χωρίς κανέναν τελωνειακό έλεγχο. Από εκεί καταλήγουν στις χώρες αγοράς και τις μητροπόλεις τους: Λονδίνο, Παρίσι, Νέα Υόρκη, Μόναχο. Νόμιμα, σύμφωνα με το γράμμα του νόμου, παράνομα, σύμφωνα με το πνεύμα του. Έτσι ξεπλένονται. Βεβαίως, οι αρχαιοπώλες υποκρίνονται ότι αγόρασαν μια μικρή ιδιωτική συλλογή. Βρίσκουν ανθρώπους που προσποιούνται τους ιδιοκτήτες της, με πλαστά πιστοποιητικά τα βγάζουν πρώτα σε δημοπρασία διάφοροι «οίκοι» και από εκεί τα αγοράζουν μουσεία ή συλλέκτες. Έτσι η, στο πόδι στημένη, Ελλάδα, χωρίς οργανωμένες υπηρεσίες δίωξης, παρακολουθεί ανίκανη να επέμβει τη λεηλασία της κληρονομιάς της. Πολλές φορές στο «πάρτι» αυτό συμμετέχουν και ντόπιοι, ακόμη και επώνυμοι... Αν βρεθεί κάποιος ιδιώτης ευπατρίδης για να χτυπήσει κάποιο αντικείμενο στη δημοπρασία και να το επιστρέψει στην πατρίδα έχει καλώς. Άλλως οι θησαυροί καταδικάζονται να κοσμούν τις προθήκες διαφόρων μουσείων ανά τον κόσμο. Στο Τορόντο, κατά τη δεκαετία του '80, γινόταν απίστευτο πάρτι με ελληνικές αρχαιότητες. Εκεί, όλως «τυχαίως» είχε τις δραστηριότητές του και ο Μπορόφσκυ και γι' αυτό δεν ήταν καθόλου τυχαία η προτροπή του Πήτερ Ουώτσον προς τον Ανδρέα Αποστολίδη: «για ψάξε το Τορόνο». Και όταν ο συγγραφέας απόρησε, η απάντηση ήταν κατατοπιστική: «Καλά, έχε το στο μυαλό σου το Τορόντο και δες μόνος σου τη σχέση του Μορόφσκυ με τους Κρίστι'ς. Είναι και το κλειδί για το μέλλον». Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μπορόφσκυ είχε διατελέσει για ένα διάστημα έφορος του Royal Ontario Museum³ του Τορόντο και αφού άφησε τη θέση του, στις αρχές της δεκαετίας του 1950, επέστρεψε στην Ελβετία και επιδόθηκε στο λαθρεμπόριο αρχαιοτήτων. Από την πενταετή έρευνα που έκανε ο Α. Αποστολίδης, προέκυψε εμπλοκή του και στην Ελλάδα: «σε κάποιον αφανή φάκελο υπήρχε μια σημείωση σχετικά με τον Ελί Μπορόφσκυ. Το 1968 είχε εκδοθεί ένταλμα σύλληψης του Μπορόφσκυ στην Αθήνα για αποδοχή μεγάλης αξίας προϊόντων λαθρανασκαφής από την Αττική και της Βοιωτία ύστερα από δικαστική απόφαση με κωδικό 17/68. Τα πρακτικά της δίκης έχουν πολτοποιηθεί και έτσι δεν υπάρχουν άλλα στοιχεία». Έτσι, όταν το 2000 ένα τμήμα της συλλογής του βγήκε σε δημοπρασία στη Νέα Υόρκη και το 2001 κυκλοφόρησε ένα άλλο τμήμα στην Ευρώπη, το ελληνικό κράτος δεν γνώριζε τίποτα για το πέρασμά του από την Ελλάδα και τη σχέση του με την ελληνική δικαιοσύνη.
Με λεφτά από ελληνικά αρχαία...
Ο G. Max Bernheimer (Μαξ Μπερνχάιμερ), εβραϊκής καταγωγής από τη Γερμανία, είναι μια σημαντική φιγούρα στο διεθνές εμπόριο αρχαιοτήτων. Ψάχνοντας στο διαδίκτυο γι' αυτόν βρήκαμε ότι έχει το γραφείο του στη Νέα Υόρκη, απέναντι από «κέντρο Ροκφέλλερ» και όπως ο ίδιος αναφέρει σε συνέντευξή του, η επιχείρηση αντικών (έτσι παρουσιάζεται) που διαθέτει, είναι πέντε γενεών και ξεκίνησε από το Μόναχο το 1864. Τα μέλη της οικογενείας του εγκατέλειψαν τη Γερμανία το 1939, μετανάστευσαν στις ΗΠΑ όπου «ίδρυσαν μια μικρή επιχείρηση με αντίκες στο Cambridge της Μασαχουσέτης». Στη συνέντευξή του στην ιστοσελίδα του οίκου Cristie's (Κρίστι'ς) ο ίδιος θεωρεί ως σημαντικό σταθμό της καριέρας του το έτος 2000 και τη δημοπρασία που οργάνωσε ο οίκος στη Νέα Υόρκη και τον Μπορόφσκυ τον οποίον αποκαλεί «θρυλικό»! Ο θαυμασμός του στον Μπορόφσκυ δεν είναι καθόλου τυχαίος: ο Μπερνχάιμερ που είχε λάβει μέρος στις ανασκαφές στην Καισάρεια, είναι ο συντάκτης του καταλόγου της έκθεσης «Δόξες της Αρχαίας Ελλάδας, ενώ έχει συμβάλλεις και σε άλλες εκθέσεις του «Μουσείου της Βίβλου». Επίσης -και είναι σημαντικό για εμάς- έχει περάσει και από την Αμερικανική Σχολή Κλασσικών Σπουδών στην Αθήνα αλλά δεν τον θυμάται κανείς, όπως αναφέρει ο Α. Αποστολίδης. Σημειώνουμε ότι με τον κατάλογο του «Μουσείου της Βίβλου» απέκτησαν βιβλιογραφία οι «ορφανές» αρχαιότητες του Μπορόφσκυ! Ας δούμε όμως τι έγινε στη δημοπρασία της Νέας Υόρκης: Τη Δευτέρα 12 Ιουνίου 2000 οι «Κρίστι'ς» οργάνωσαν τη μεγαλύτερη δημοπρασία αρχαίων ελληνικών αγγείων που έγινε ποτέ! Τον κατάλογο (ουσιαστικό ολόκληρο βιβλίο) προλόγιζε ο Max Bernheimer, τότε αντιπρόεδρος του οίκου που έγραφε μεταξύ άλλων: «Αυτή η σχεδόν εγκυκλοπαιδική συλλογή αρχαίων ελληνικών αγγείων είναι πέραν κάθε αμφιβολίας η μεγαλύτερη - και η καλύτερη- συνάθροιση του είδους που προσφέρθηκε ποτέ σε δημοπρασία»! Η εν λόγω συλλογή «ανήκε» στον Μπορόφσκυ και γύρω στο 1990 πουλήθηκε στους «Κρίστι'ς» διότι χρειαζόταν λεφτά - όπως έγραφε ο Μπερνχάιμερ- που «θα του επέτρεπαν να φτιάξει το Μουσείο των Χωρών της Βίβλου στην Ιερουσαλήμ»! Δηλαδή, με την εμπορία ελληνικών αρχαιοτήτων που απέκτησε με παράνομο τρόπο φτιάχτηκε το μουσείο στα Ιεροσόλυμα! Και τα λεφτά ήταν πολλά: 14,9 εκ. δολάρια! Και πάλι το ελληνικό κράτος (κυβέρνηση Σημίτη) δεν φάνηκε πουθενά! Στο βιβλίο της Vinni Norskov, "Greek Vases in New Contex" (Aarhus University Press, 2002) καταγράφονται τα 172 πιο ακριβά ελληνικά αγγεία που πουλήθηκαν σε δημοπρασία από το 1969 έως το 2000. Εννέα αγγεία από την κορυφαία πενηντάδα ήταν του Μπορόφσκυ. Το δεύτερο αξίας 1.766.000 δολαρίων, το πέμπτο αξίας 1.051.000 δολαρίων, συν άλλα επτά!!! Ο Μπορόφσκυ επέλεγε πολύ προσεκτικά τα κομμάτια που έβαζε στο χέρι και πάντα είχε κατά νου το ξέπλυμα. Έτσι, το 1984-85 τα καλύτερα κομμάτια του (συνολικά 157 αγγεία) εκτέθηκαν στο Royal Ontario Museum στην έκθεση υπό τον τίτλο "Glimpses of Excellence". Από αυτά, τα 127 δεν είχαν την παραμικρή αναφορά για την προέλευσή τους. Κι αυτό διότι πρέπει να τ' απέκτησε μετά το 1970, διότι τη χρονιά εκείνη η ΟΥΝΕΣΚΟ ψήφισε τη Συνθήκη για την Απαγόρευση και την Αποτροπή του Παράνομου Εμπορίου, της Παράνομης Εξαγωγής και Αλλαγής Ιδιοκτησίας της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Έκτοτε καμία εμπορική συναλλαγή που δεν αφορά αρχαιότητες παλαιάς ιδιωτικής συλλογής θεωρείται εξ ορισμού αθώα. Έτσι λοιπόν έγινε το ξέπλυμα των λαθραίων του Μπορόφσκυ μέσω των Κρίστι'ς . Το μοναδικό «πιστοποιητικό» τους ήταν «πουλάμε αρχαία που εκτέθηκαν στο μουσείο του Τορόντο»! Μόνο από τύχη κάποια μπορεί να επιστρέφουν στην Ελλάδα, δηλαδή αν τύχει και αγοραστούν από κάποιον ευπατρίδη. Το δημοσίευμα του «Ριζοσπάστη» (13/2/2001) με τίτλο «Πλουσιότερο το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης» είναι χαρακτηριστικό: «Από τις «πραμάτειες» γνωστών διεθνών οίκων δημοπρασιών, «αλιεύτηκαν» τέσσερα αττικά αγγεία του 6ου και 5ου π.Χ. αιώνα, τα οποία εκτίθενται, ήδη, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Πρόκειται για ένα μελανόμορφο και τρία ερυθρόμορφα αγγεία, που προέρχονται από τα αρχαία αττικά εργαστήρια. Τα τρία από αυτά αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα της αττικής κεραμικής και αγγειογραφίας των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων και προέρχονται από την ιδιωτική συλλογή του δρ. Ελιε Μπορόφσκι, η οποία δημοπρατήθηκε στις 12 Ιουνίου 2000 από τον οίκο Κρίστις (...)».
Νομιμοποίηση μέσω... Καρλσρούης
Η Καρλσρούη είναι πόλη της νότιας Γερμανίας, κοντά στα σύνορα με τη Γαλλία. Σε αυτήν, από τις 27 Ιανουαρίου 2001 έως τις 29 Απριλίου του ιδίου έτους, παρουσιάστηκε έκθεση με ελληνικές αρχαιότητες. Ιδιαίτερο αφιέρωμα στην έκθεση της Καρλσρούης διαβάζουμε στην εφημερίδα «Το Βήμα» (Κυριακή, 11.2.2001, ρεπορτάζ του Σπύρου Μόσκοβου) με τίτλο «Ο θαυμαστός κόσμος της μινωικής Κρήτης» και υπέρτιτλο «Μεγάλη έκθεση αφιερωμένη στον πρώτο ευρωπαϊκό πολιτισμό πραγματοποιείται στο Κρατικό Μουσείο της Βάδης στην Καρλσρούη». Το δημοσίευμα είναι άκρως διαφωτιστικό για τη λεηλασία της ελληνικής γης από αρχαιοκαπήλους: «Ο κόσμος του Μίνωα που έφερε στο φως στις αρχές του περασμένου αιώνα ο αρχαιολόγος Άρθουρ Έβανς εξακολουθεί να προκαλεί θαυμασμό και περιέργεια, πόσο μάλλον που κινείται μεταξύ ιστορίας και μύθου και προσφέρεται έτσι σε φαντασιακές διεργασίες. Μια συνθετική και περιεκτική εικόνα αυτού του κόσμου παρουσιάζει για πρώτη φορά στον γερμανόφωνο χώρο η μεγάλη έκθεση που εγκαινιάστηκε στις 27 Ιανουαρίου στην Καρλσρούη στο πρώην ανάκτορο των ηγεμόνων της Βάδης, στον ίδιο χώρο όπου παρουσιάστηκαν το 1976 ο κυκλαδικός και το 1980 ο σαρδηνιακός πολιτισμός. Για την έκθεση του μινωικού πολιτισμού συγκεντρώθηκαν 480 περίπου εκθέματα από το Λονδίνο και το Βερολίνο, από τη Βηρυτό και την Ιερουσαλήμ, από την Αθήνα και τα Χανιά». Το ρεπορτάζ περιλαμβάνει και δηλώσεις του διοργανωτή της έκθεσης και διευθυντή των κλασικών συλλογών του Μουσείου της Βάδης, καθηγητή Μίχαελ Μάας , ο οποίος αναφέρει ότι ανάμεσα στα εκθέματα ήταν και αυτά της «συλλογής Μπορόφσκυ», χωρίς ωστόσο αναφέρει το πολυπόθητο «πώς τα απέκτησε;». Και αυτή η έκθεση, όπως και άλλες τους είδους της, δεν ήταν παρά μια προσπάθεια εμμέσου ξεπλύματος των παράνομων αρχαιοτήτων. Η προσπάθεια αυτή ενισχύθηκε με την ενεργό παρουσία όλων των μουσείων της Κρήτης στην έκθεση και από την οργάνωσή της που τελούσε υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας! Ουσιαστικά έτσι το ελληνικό κράτος νομιμοποίησε την ευρύτατη λεηλασία των ελληνικών αρχαιοτήτων από έναν αλλοδαπό αρχαιοκάπηλο τα τελευταία 40 χρόνια! Στο ρεπορτάζ του Βήματος, ο κ. Μάας παρουσιάζει υπογραμμίζει ότι τα... μινωικά εκθέματα δύσκολα έλαβαν άδεια εξόδου από το Ισραήλ για να εκτεθούν στην Καρσλρούη (σ.σ. λες και είναι δικά του): «... κατάφερε να αποσπάσει την άδεια για να παρουσιαστούν για πρώτη φορά εκτός Ιερουσαλήμ δείγματα της συλλογής Μπορόφσκι, ανάμεσά τους ένα περιδέραιο με χάντρες από σαρδόνυχα γύρω από μια κεντρική χάντρα από χρυσό σύρμα και ένα άλλο με εναλλασσόμενες χάντρες από χρυσό και ορεία κρύσταλλο...». Το παράξενο είναι ότι τότε ο μόνος που είχε αντιδράσει ήταν ο αείμνηστος αρχαιολόγος Γιάννης Σακελλαράκης (1936-28.10.2010), με επιστολή προς τον τότε υπουργό Πολιτισμού Ευάγγελο Βενιζέλο. Απάντηση δόθηκε μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟ, που σε ανακοίνωσή της σημείωνε ότι, η συμμετοχή των ελληνικών μουσείων στην έκθεση «υπαγορεύτηκε από τη μεγάλη σημασία που είχε για την προβολή της χώρας μας στο ευρύτερο ευρωπαϊκό κοινό» και πως «τηρήθηκαν όλες οι προβλεπόμενες από την αρχαιολογική νομοθεσία διαδικασίες». Στο τέλος μάλιστα άφηναν ανοιχτό το ενδεχόμενο τα εκθέματα της «συλλογής Μπορόφσκι» να είναι όντως αποτελέσματα... λαθρανασκαφής (σ.σ. πώς αλλιώς θα τ' αποκτούσε άραγε;): «Η Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία, όπως έπραξε και σε άλλες περιπτώσεις, επιφυλάσσεται για κάθε νόμιμη διεκδίκηση στα πλαίσια του Διεθνούς Δικαίου, εφόσον αποδειχθεί ότι αρχαία έργα της προαναφερόμενης έκθεσης αποτελούν προϊόντα παράνομης εξαγωγής από τη χώρα μας και παράνομης κτήσης από τους σημερινούς κατόχους». Δύο χρόνια αργότερα οι επιστήμονες κατέληξαν αλλά οι αρχές συνεχίζουν να κάνουν το κορόιδο στο θέμα της διεκδίκησης - επιστροφής. Διαβάζουμε στην «Ελευθεροτυπία» (04/08/2003): «Εκατοντάδες αρχαία αντικείμενα που ανήκουν στη συλλογή του Ελίας Μπορόφσκι στην Ελβετία και την Ιερουσαλήμ προέρχονται από λαθρανασκαφές που έγιναν κυρίως τη δεκαετία του '60 στην Κρήτη. Στο συμπέρασμα κατέληξαν, σύμφωνα με πληροφορίες, οι αρχαιολόγοι που ερεύνησαν το θέμα, κατόπιν εντολής του υπουργείου Πολιτισμού, συγκρίνοντας κομμάτια της συλλογής με αντικείμενα που φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου». Ακόμη αγνοείται οιαδήποτε πρόθεση του ελληνικού κράτους για δικαστική παρέμβαση προκειμένου να επιστραφούν οι αρχαιότητες... Τον Απρίλιο του 2007 εγκαινιάστηκαν νέες αίθουσες στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, με αρχαία ελληνικά και ρωμαϊκά έργα τέχνης, «αμφιβόλου προέλευσης». Βασικός τροφοδότης των 5.300 εκθεμάτων ήταν η «συλλογή» Λέον Λέβι - Σέλμπι Γουάιτ, οι οποίοι χρηματοδότησαν την ανακατασκευή των αιθουσών με 220 εκατ. δολάρια! Η Γουάιτ, η χήρα του επιχειρηματία Λέον Λέβι (τι σύμπτωση και αυτός Εβραίος), απέκτησε με άγνωστο τρόπο την πλούσια συλλογή αρχαίων αντικειμένων «αμφιβόλου προελεύσεως». Στην πραγματικότητα όμως τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: το όνομα της Γουάιτ κυκλοφορεί μαζί με αρχαιοκαπήλων εμπόρων τέχνης, μεταξύ των οποίων ο Ρόμπιν Σάιμς (συνεταίρος του μακαρίτη Χρ. Μιχαηλίδη). Προσπαθώντας να αποσυνδέσει το Μητροπολιτικό Μουσείο από την αρχαιοκαπηλία, ο διευθυντής του είχε δηλώσει ότι «τα εκθέματα δεν ανήκουν στο μουσείο, αλλά στην ιδιωτική συλλογή»...
Νταγιάν ο αρχαιοκάπηλος
Ένα από τα «ιερά τέρατα» του Ισραηλινού κράτους, ο στρατηγός και υπουργός Άμυνας και Εξωτερικών, Μοσέ Νταγιάν (1915-1981) κατηγορείται ανοιχτά από συμπατριώτες του για αρχαιοκαπηλία «κατ' επάγγελμα» και μάλιστα ότι έστησε δίκτυο χρησιμοποιώντας τον στρατό! Ο Raz Kletter, στέλεχος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του Ισραήλ, στο βιβλίο του "Just Past? The Making of Israeli Archaeology, Equinox" (Λονδίνο 2006) γράφει ότι, ο Νταγιάν μεταξύ των ετών 1951-1981 απέκτησε τεράστια συλλογή αρχαιοτήτων μέσω παράνομων ανασκαφών. Επίσης, αναφέρει ότι αγόραζε, αντάλλασσε και πουλούσε αρχαιότητες μέσα και έξω από το Ισραήλ! Ακόμη, τον κατηγορεί ότι χρησιμοποιούσε ελικόπτερα και δίκτυο από τον στρατό για τις παράνομες ανασκαφές και μεταφορές αρχαιοτήτων.
Κλείνοντας αυτό το μικρό αφιέρωμα στην αρχαιοκαπηλία υποσχόμαστε στα επόμενα τεύχη και άλλα ενδιαφέροντα άρθρα για το ίδιο θέμα. Δυστυχώς, οι παράνομες ανασκαφές - λεηλασίες των αρχαιοτήτων, οι πωλήσεις σε «συλλέκτες» και μουσεία το μόνο που προσφέρουν είναι χρήματα στα κυκλώματα και εγκληματικές οργανώσεις στις κοινωνίες. Αφαιρούν όμως πολλές σελίδες από το μικροσκόπιο της επιστήμης και έτσι ο κόσμος αποκτά πολλά κενά στη γνώση της Ιστορίας του.
ΛΕΖΑΝΤΕΣ
1. 100 εκθέματα αρχαίου γυαλιού διαθέτει η «συλλογή Μπορόφσκυ» που εκτίθεται στην Ιερουσαλήμ.
2. Το «Μουσείο των Χωρών της Βίβλου» στην Ιερουσαλήμ. Πολλά από τα εκθέματα, και κυρίως τα αρχαιοελληνικά, είναι προϊόντα αρχαι0οκαπηλίας.
3. Τον Σεπτέμβριο του 1995 οι αρχές της Ελβετίας ανακάλυψαν στο Φρι Πορτ της Γενεύης 4.000 φωτογραφίες «πολαρόιντ» που ανήκαν στο Τζιάκομο Μέντιτσι. Αυτές οι φωτογραφίες χρησιμοποιήθηκαν από τις ιταλικές αρχές για την ταυτοποίηση αρχαίων αντικειμένων που είχαν περάσει σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. Εκτιμάται ότι μόνο το 1% αυτών των αντικειμένων έχουν επιστρέψει στην Ιταλία.
4. Ο Μπορόφσκυ εξετάζει κάποιο αρχαίο αντικείμενο. Πίσω του το άγαλμα της Αφροδίτης της Καπιτωλίνας του 1ου μ.Χ. αιώνα που βρισκόταν στον ομώνυμο ναό ο οποίος κτίστηκε από τον Τίτο μετά την ισοπέδωση των Ιεροσολύμων.
5. Αττική μελανόμορφη κύλιξ του 480 π.Χ. Απεικονίζει την Αγαύη την μητέρα του Πενθέα που διαμέλισαν οι Μαινάδες στον Κυθαιρώνα (σκηνή κάτω δεξιά). Στο κέντρο Μαινάδα κρατά τον πάνθηρα (ιερό ζώο του Διονύσου), ενώ στο τμήμα άνω δεξιά απεικονίζεταιο Διόνυσος που γλεντά με έναν Σάτυρο. Το σπάνιο και πανέμορφο αυτό αγγείο που έχει ζωγραφίσει ο Δούρις, κατείχε παράνομα ο Μπορόφσκυ.
6. 16 Μαΐου 2008. Ο πρόεδρος Μπους με τη σύζυγό του Λώρα ξεναγούνται στο «Μουσείο των χωρών της Βίβλου» από τη διευθύντριά του Αμάντα Βάις. Η απόλυτη νομιμοποίηση ακόμη μιας καραμπινάτης παρανομίας από τον πλανητάρχη των εισβολών.
7. Ο Μαξ Μπερνχάιμερ θεωρεί τον Μπορόφσκυ «θρυλικό» (προφανώς αρχαιοκάπηλο)!
8. Ο αείμνηστος Έλληνας αρχαιολόγος Γιάννης Σακελλαράκης ήταν ο μόνος που είχε αντιδράσει στην έκθεση της Καρλσρούης...
9. Ο καθηγητής Edward W. Said έχει εξηγήσει γιατί το Ισραήλ τηρεί ιδιαίτερη στάση απέναντι στην αρχαιολογία και τις αρχαιότητες.
10. Μερικές από τις ελληνικές αρχαιότητες που εκτίθενται στο «Μουσείο της Βίβλου».
11. Ακόμη και την αρχαία ζαχαροπλαστική (ελληνική φυσικά) εκμεταλλεύεται το μουσείο του Μπορόφσκυ.
12. Ο Μοσέ Νταγιάν με τον Μπορόφσκυ. Ο ήρωας του Ισραήλ ακολούθησε την αρχαιοκάπηλη τακτική των... ναζί αξιωματικών οι οποίοι απογύμνωσαν τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους των κατακτημένων χωρών.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. William Albright. Αμερικανός αρχαιολόγος γεννημένος στη Χιλή το 1891. Διευθυντής της Αμερικανικής Σχολής Ανατολικών Ερευνών και καθηγητής πανεπιστημίου. Είναι ο άνθρωπος που επιβεβαίωσε τη γνησιότητα των χειρογράφων της Νεκράς Θάλασσας. Νυμφεύθηκε την δρ. Νόρτον Ρουθ στην Ιερουασαλήμ το 1921. Απεβίωσε το 1971 στις ΗΠΑ.
2. Yigael Yadin. Γεννήθηκε το 1917 και απεβίωσε το 1984. Ισραηλινός αρχαιολόγος, στρατιωτκός (αντιπτέραρχος), πολιτικός ενώ διετέλεσε και δεύτερος αρχηγός του επιτελείου των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων. Όταν εξήλθε από τον στρατό, ασχολήθηκε με την αρχαιολογική έρευνα. Το 1956 τιμήθηκε με το βραβείο του Ισραήλ στις εβραϊκές μελέτες , για τη διατριβή του σχετικά με τη μετάφραση της των κειμένων της Νεκράς Θάλασσας. Ως αρχαιολόγος ανέσκαψε τις περιοχές, σπήλαιο Qumran, Masada, Asor κ.ά. Ήταν από αυτούς που ασχολήθηκαν πολλάκις με την κλοπή σημαντικών αντικειμένων, σε συνεργασία με εξέχοντες πολιτικούς και στρατιωτικούς. Σε μια περίπτωση μάλιστα οι κλοπές αρχαιοτήτων αποδίδονται στον περιβόητο μονόφθαλμο στρατηγό Μοσέ Νταγιάν! (πηγή: Wikipedia.org).
3. Το Βασιλικό Μουσείο του Οντάριο βρίσκεται στο Τορόντο, ιδρύθηκε το 1914 και διαθέτει αίθουσα ελληνικών αρχαιοτήτων με εκθέματα από την Εποχή του Χαλκού μέχρι και τους Ελληνιστικούς χρόνους.
