29 Νοε 2010

Ζίου Βισέντε «Είναι έγκλημα πια να ψηφίζεις»

Δολοφονεί συμβολικά, με μαχαίρι και πιστόλι, εννέα διεθνείς ηγετικές προσωπικότητες για να κάνει τον κόσμο μας «καλύτερο». Ο βραζιλιάνος καλλιτέχνης Ζίου Βισέντε προκαλεί σάλο με τα έργα του, τα οποία έχουν γίνει το επίκεντρο των συζητήσεων στο Σάο Πάολο, όπου και παρουσιάζονται στην καθιερωμένη Μπιενάλε Τέχνης ως τις 12 Δεκεμβρίου. Οι αμφιλεγόμενοι αυτοί πίνακες με τίτλο «Ιnimigos» («Εχθροί») έχουν προκαλέσει οργίλες αντιδράσεις, όχι μόνο από τη θρησκευτική και πολιτική ηγεσία της Βραζιλίας, αλλά και από πολλούς απλούς πολίτες που τους χαρακτηρίζουν «βλάσφημους» και «ιερόσυλους».
Πώς θα σας φαινόταν μια ασπρόμαυρη εικόνα με τον Τζορτζ Μπους, πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, γονατισμένο στο έδαφος, με τα χέρια του πισθάγκωνα δεμένα και ένα περίστροφο κολλημένο στο μέτωπο; Ή ένας πίνακας με τον απερχόμενο βραζιλιάνο πρόεδρο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα με μια κοφτερή ματσέτα στον λαιμό; Ετσι φαντάζεται να σκοτώνει ο ίδιος ο διάσημος βραζιλιάνος ζωγράφος τους πολιτικούς που «αγαπάει να μισεί».
Τα έργα του έχουν προκαλέσει έντονες συζητήσεις, αφού με το μολύβι του «σκοτώνει», εκτός των δύο προαναφερθέντων, τη βασίλισσα Ελισάβετ, τον Πάπα Βενέδικτο ΙΣτ΄, τον πρώην πρωθυπουργό του Ισραήλ Αριέλ Σαρόν , τον πρώην ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Αναν, τον πρόεδρο του Ιράν Μαχμούτ Αχμαντινετζάντ, τον πρώην πρόεδρο της Βραζιλίας Φερνάντο Ενρίκε Καρντόσο και τον 68χρονο βραζιλιάνο πολιτικό Ζάρμπας Βασκονσέλος.

Εμπνευση από το... Ιράκ
«Η ιδέα για τη σειρά αυτή ξεκίνησε το 2005» μας λέει ο κ. Βισέντε σε τηλεφωνική συνομιλία που είχαμε μαζί του. «Τότε ήταν που έκανα το πρώτο πορτρέτο με τον Μπους, αηδιασμένος από την επέμβαση των ΗΠΑ στο Ιράκ.Ακολούθησε ο Αναν,ίσως ο άνθρωπος που έκανε λιγότερα από οποιονδήποτε άλλον σε μια θέση τόσο καίρια σαν αυτή του ΓΓ του ΟΗΕ».
Ο κ. Βισέντε δηλώνει το ίδιο χολωμένος από τους βραζιλιάνους πολιτικούς. «Υστερα από τρία χρόνια διακυβέρνησης του κ. Λούλα, είχα πλέον χάσει κάθε ελπίδα για βελτίωση. Εβλεπα τους πολιτικούς να κλέβουν ασύστολα τον λαό, έβλεπα ανθρώπους να ληστεύουν τόσο για το κόμμα όσο και για τον εαυτό τους. Δεν υπήρχε καμία κοινωνική ισορροπία στη χώρα» υποστηρίζει ο 52χρονος ζωγράφος, δηλώνοντας απογοητευμένος από την Αριστερά, «πάνω στην οποία είχαμε εναποθέσει όλες μας τις ελπίδες προόδου. Από το 2002 και μετά, τα ταμεία όλων των κρατιδίων της χώρας έχουν επιβαρυνθεί με υπέρογκα χρέη, τα οποία θα μπορούσαν να αποσβεστούν αν οι πολιτικοί δεν έβαζαν χέρι στο δημόσιο χρήμα».

«Φτάνει πια!»
Γι΄ αυτό και ο κ. Βισέντε ρίχνει «μαύρο» στους συμπατριώτες του πολιτικούς. «Ψηφίζω από τα 18 μου χρόνια ανελλιπώς,αλλά το 2005,στα 47 μου, είπα “φτάνει πια”. Και έτσι απλά σταμάτησα να ψηφίζω αυτούς που κλέβουν τα δημόσια ταμεία. Πλέονθεωρώ ότι είναι έγκλημα να ψηφίζεις.Είναι σαν να αποδεχόμαστε εν γνώσει μας κάποιον να μπαίνει στο σπίτι μας και να μας κλέβει με τον νόμο» λέει. Και προσθέτει με οργή πως «έχω μια απίστευτη επιθυμία να αλλάξει ο κόσμος, αλλά πλέον δεν τρέφω καμία σοβαρή ελπίδα προς αυτή την κατεύθυνση. Γι΄ αυτό έφτιαξα αυτά τα εννέα πορτρέτα». «Το 90% που βλέπει τα έργα μου δηλώνει ενθουσιασμένο, ενώ μόνο σε ένα 10% οι πίνακές μου προκαλούν θυμό και αγανάκτηση» δηλώνει με περηφάνια ο κ. Βισέντε. «Για όσους οργίζονταιαναρωτιέμαι το εξής:είναι δυνατόν να θυμώνουν περισσότερο με ένα κομμάτι χαρτί στον τοίχο από ό,τι όταν βγαίνουν στον δρόμο και βλέπουν τη φτώχεια μπροστά τους σε κάθε τους βήμα;» υπερθεματίζει ο 52χρονος καλλιτέχνης.

Αποκαθήλωση
Ωστόσο δεν συμμερίζονται όλοι την άποψή του: ο Δικηγορικός Σύλλογος της Βραζιλίας ζήτησε να κατέβουν τα έργα του από την έκθεση καθώς, όπως ισχυρίστηκε, «ενθαρρύνουν τα βίαια εγκλήματα», ενώ και ο Αρχιεπίσκοπος του Σάο Πάολο χαρακτήρισε «ντροπή» τα έργα του κ. Βισέντε και απαίτησε να σταματήσουν να εκτίθενται με τη δικαιολογία πως «υποθάλπουν το μίσος απέναντι στον ίδιο τον Πάπα». Τα εννέα έργα αξίζουν συνολικά 260.000 δολάρια (190.000 ευρώ) και θα πουληθούν όλα μαζί και όχι ξεχωριστά, αφού ο κ. Βισέντε επιθυμεί με τον τρόπο αυτόν να υπερτονίσει το γεγονός ότι «δεν έχω κάτι προσωπικό με τον καθέναν εικονιζόμενο,αλλά με τις έννοιες που αυτοί εκπροσωπούν» . «“Δολοφονώντας” τον Πάπα Βενέδικτο, δεν σκοτώνω τον ίδιο,αλλά την Καθολική Εκκλησία, την οποία εκπροσωπεί» επισημαίνει ο βραζιλιάνος ζωγράφος προσθέτοντας: «Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τη θρησκεία, ίσα ίσα σέβομαι τους ιερωμένους, θεωρώ όμως πως η Καθολική Εκκλησία έχει το δικό της ιστορικό μερίδιο ευθύνης σε δολοφονίες και ληστείες».

«Τελικά, θα τους καταδίκαζα σε ισόβια»
- Αν είχατε τους ηγέτες μπροστά σας, θα τους δολοφονούσατε;
«Οχι, δεν θα πατούσα τη σκανδάλη. Αν είχα όμως την εξουσία να τους τιμωρήσω, θα τους καταδίκαζα στην ανώτατη δυνατή ποινή, δηλαδή σε ισόβια δεσμά».
- Η νέα πρόεδρος της χώρας σας, η Ντίλμα Ρουσέφ,θα γλίτωνε από μια πιθανή μελλοντική χάρτινη «δολοφονία» της;
«Απεναντίας, θα είχε την ίδια τύχη με τον προκάτοχό της. Δεν συμμερίζομαι την αισιοδοξία του κόσμου σχετικά με αυτήν. Μου προξενεί τεράστια εντύπωση το γεγονός πως η πλειοψηφία του βραζιλιάνικου λαού, ενώ γνωρίζει ότι και αυτή έχει καταχραστεί αρκετό χρήμα, εν τούτοις την ψήφισε!».
- Γιατί στα πορτρέτα αυτά δεν συμπεριλάβατε κάποιους εξίσου αμφισβητούμενους πολιτικούς ηγέτες, όπως τον Φιντέλ Κάστρο ή τον Ούγκο Τσάβες;
«Για δύο λόγους: πρώτον, επειδή έπρεπε ούτως ή άλλως να επιλέξω κάποιους και κάποιους άλλους να τους αφήσω απ΄ έξω. Και δεύτερον, διότι όσα άσχημα έπραξαν ο Μπους και οι ΗΠΑ, επηρέασαν ένα μεγάλο ποσοστό του υπόλοιπου πλανήτη, ενώ σε όσα ατοπήματα πιθανώς υπέπεσε ο Φιντέλ Κάστρο, επηρέασαν μόνο μια μικρή μερίδα πληθυσμού μέσα στην ίδια του τη χώρα».

Το παιδί-θαύμα από το Ρεσίφε
O Ζίου Βισέντε Βασκονσέλος ντε Ολιβέιρα γεννήθηκε το 1958 στο Ρεσίφε,μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Βραζιλίας με πληθυσμό 2 εκατομμύρια κατοίκους.Είναι από τους νεότερους σπουδαστές που εισήχθησαν στη Σχολή Καλών Τεχνών του Ρεσίφε,μόλις στα 14 του χρόνια,από όπου πήρε το πτυχίο του σε ηλικία 19 ετών! Εκθέτει τα έργα του από το 1974 και θεωρείται από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες στη χώρα του,με συμμετοχές με πολλές ομαδικές εκθέσεις σε πινακοθήκες του Σικάγου, του Μαϊάμι και της Μαδρίτης.Ζει μόνιμα και εργάζεται στην γενέτειρά του,το Ρεσίφε.
Το 1996 οι βραζιλιάνοι σκηνοθέτες Γκρίμα Γκριμάλντι και Πάουλο Μασεντόνια, εντυπωσιασμένοι από τα έργα του,του αφιέρωσαν ένα ντοκυμαντέρ μικρού μήκους με τίτλο «Οficio e Silencio»(Γραφείο και Σιωπή),στο οποίο προσωπικότητες εκφράζουν τον θαυμασμό τους για το σκληρό αλλά συνήθως γεμάτο απαλά χρώματα εικαστικό σύμπαν του καλλιτέχνη.
http://www.tovima.gr/