15 Νοε 2011

Οπως φας θα κοιμηθείς


FoodChain



 Φανταζόμαστε ένα τουριστικό λεωφορείο γεμάτο με κόσμο, που δεν είναι όμως όλοι μια παρέα, μια συμπεριφορά και μια διάθεση. Ας πούμε ότι ένα μέρος των επιβατών είναι άνθρωποι γλεντζέδες και έξω καρδιά, ενώ κάποιοι άλλοι θα ήθελαν περισσότερη ησυχία ή ακόμη και να πάρουν έναν υπνάκο μόλις το λεωφορείο φθάσει στον προορισμό του. Φθάνει το λεωφορείο κάπου και κάνει στάση. Ας πούμε ότι πρόκειται για ένα ξενοδοχείο. Ερχεται λοιπόν ένας άνθρωπος του ξενοδοχείου και αυτός αποφασίζει ποιοι επιβάτες θα κατεβούν εκεί. Ανάλογα με το ποιες οδηγίες έχει και ποιο είναι το πρόγραμμα θα πει αν θα κατέβουν αυτοί που έχουν διάθεση για γλέντι και ξενύχτι ή, αντίθετα, αν η διεύθυνση θέλει ανθρώπους έτοιμους για ύπνο.

Στην προηγούμενη παράγραφο η πρόθεση δεν ήταν τόσο πολύ να περιγράψουμε μια πραγματική, έστω και λίγο παράδοξη εκδρομή, όσο το να κάνουμε μια κατανοητή εισαγωγή στον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός μας θα αντιδράσει όταν, ενώ πλησιάζει η ώρα του ύπνου, αποφασίζουμε να φάμε.

Τι τρώμε λοιπόν προτού κοιμηθούμε για να μας πάρει ο ύπνος εύκολα; Οι επιβάτες του λεωφορείου είναι τα αμινοξέα από τις πρωτεϊνούχες τροφές που καταναλώνουμε. Εδώ μας ενδιαφέρουν δύο. Η τρυπτοφάνη και η τυροσίνη. Το δύστροπο ξενοδοχείο είναι τα εγκεφαλικά κύτταρα. Αν εκεί αποφασιστεί να περάσουν περισσότερα μόρια τυροσίνης η δραστηριότητα των νευρικών κυττάρων θα αυξηθεί και ο οργανισμός θα «ανεβάσει στροφές». Αντίθετα, περισσότερα μόρια τρυπτοφάνης κατεβάζουν τη δραστηριότητα του εγκεφάλου και μας προετοιμάζουν για ύπνο. Ο άνθρωπος του ξενοδοχείου είναι η ινσουλίνη και όταν τρώμε κοντά στην ώρα που είναι να πάμε για ύπνο θα φροντίσει ώστε η τυροσίνη να μην κάνει αισθητή τη δράση της περισσότερο απ’ όσο η τρυπτοφάνη τη δική της.

Προϋπόθεση για καλό ύπνο είναι να ηρεμήσει ο εγκέφαλος. Υπάρχουν τροφές που τον διεγείρουν και τροφές που τον ηρεμούν. Δεν το σκεπτόμαστε συχνά και δεν ψάχνουμε κάθε φορά το τι θα φάμε για να μας πάρει εύκολα ο ύπνος, αν και θα έπρεπε. Οι τροφές οι πλούσιες σε τρυπτοφάνη δίνουν τη δυνατότητα στον οργανισμό να φτιάξει σεροτονίνη, δηλαδή τον νευροδιαβιβαστή που καταστέλλει τη νευρική λειτουργία. Και νευροδιαβιβαστής, όπως έχουμε αναφέρει και άλλοτε, είναι μια χημική ουσία που παράγεται μέσα στον οργανισμό και μεταφέρει τα σήματα-ερεθίσματα από το ένα νευρικό κύτταρο στο άλλο.

Η τρυπτοφάνη είναι η πρώτη ύλη από την οποία θα οικοδομηθούν δύο άλλες ουσίες, η σεροτονίνη και η μελατονίνη. Αυτές οι δύο ουσίες έχει παρατηρηθεί ότι ανάμεσα στις άλλες αξιοπρόσεκτες ιδιότητές τους δρουν στον ανθρώπινο οργανισμό κατευναστικά, χαλαρωτικά και βοηθούν στον ύπνο.

Ανανάς, ντομάτες, μελιτζάνες, μπρόκολα, γαλοπούλα, αβγά, κακάο και μαύρη σοκολάτα είναι μερικές από τις τροφές που περιέχουν αρκετή τρυπτοφάνη. Αυτή η ουσία μπορεί να περάσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Πρόκειται για ένα φίλτρο-φρουρό του εγκεφάλου ώστε να μην μπορεί οποιαδήποτε ουσία, άρα και κάποια που να είναι βλαβερή, με το αίμα σαν μεταφορικό μέσο, να φθάσει ανεμπόδιστα ως τον εγκέφαλο και να προκαλέσει βλάβες. Η τρυπτοφάνη όμως περνάει, και στον εγκέφαλο υδροξυλιώνεται δίνοντας σεροτονίνη και μελατονίνη. Είναι εύκολο να σκεφτεί κάποιος ότι μπορεί να τρώει οτιδήποτε και να κοιμηθεί μετά καλά, αφού τρυπτοφάνη υπάρχει και σε ζωικές και σε φυτικές τροφές.

Οπως όμως προσπάθησε να δείξει το παράδειγμα με το τουριστικό λεωφορείο, δεν είναι έτσι ακριβώς. Στις ζωικές τροφές υπάρχουν, εκτός από τρυπτοφάνη, και η τυροσίνη και άλλα τέσσερα με πέντε τουλάχιστον διαφορετικά αμινοξέα, που επιζητούν και αυτά, ανταγωνιστικά, την απορρόφησή τους. Ετσι είναι προτιμότερο να καταναλώνουμε πριν από τον ύπνο όχι κρέατα ψητά και πουλερικά αλλά μακαρόνια ή δύο φέτες ψωμί ολικής άλεσης με μια λεπτή φέτα γαλοπούλα και οπωσδήποτε όχι αναψυκτικά ή γλυκά με πολλές κρέμες και ζάχαρη, δηλαδή τροφές πολύ πλούσιες σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες.

Διότι τότε θα έχουμε γρήγορη έκκριση ινσουλίνης, κατακόρυφη πτώση του σακχάρου και έκκριση ορμονών που θα μας κρατήσουν ξύπνιους αντί να κάνουμε έναν γλυκό ύπνο.

 http://www.tovima.gr/