ΟΙ «ΑΛΛΕΣ» ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Philippe Biancott

Oι σύγχρονες ψυχοθεραπευτικές μέθοδοι θυμίζουν παιδικό παιχνίδι, μόνο που σε αυτή την περίπτωση το έπαθλο είναι η αυτογνωσία.
Από την Τζούλια Διαμαντοπούλου

Τώρα τελευταία ακούω όλο και λιγότερο τη θεωρία πως «στην Ελλάδα δεν χρειαζόμαστε ψυχολόγους, γιατί πάμε για καφέ με τους φίλους μας». Όχι πως κόψαμε τον καφέ ή τους φίλους, αλλά φαίνεται ότι ευτυχώς κολλήσαμε κι εμείς το μικρόβιο της αυτογνωσίας και αποδεχτήκαμε πως κάποια θέματα δεν μπορείς να τα λύσεις με την κολλητή σου, ακόμα κι αν καταναλώσετε παρέα ολόκληρο το Da Capo.

Λένε ότι η πιο ιερή αποστολή του ανθρώπου σ’ αυτήν τη Γη είναι να γνωρίσει τον εαυτό του. Πριν βιαστείς όμως να βρεις τον πιο αναπαυτικό καναπέ για να εκπληρώσεις την αποστολή σου, δες μήπως ένα ζευγάρι πουέντ ή ένα τελάρο ζωγραφικής σού ταιριάζουν καλύτερα. Ο προορισμός είναι ο ίδιος. Αλλά η διαδρομή μπορεί να είναι πιο ενδιαφέρουσα και απολαυστική.

Χοροθεραπεία

Την ευεργετική δράση που έχει ο χορός στην ψυχολογία μας τη γνωρίζουμε όλοι λίγο-πολύ. Στην προκειμένη περίπτωση όμως δεν μιλάμε για τη σωματική και ψυχική απελευθέρωση που αισθάνεσαι όταν αφήνεσαι στο μπιτ, αλλά για μία έγκυρη ψυχοθεραπευτική μέθοδο, με θερμούς υποστηρικτές, που χρησιμοποιεί την κίνηση, τη γλώσσα του σώματος και το χορό για να βοηθήσει στη συναισθηματική και γνωστική εξέλιξή μας.

Η Χοροθεραπεία, που έχει τις ρίζες της στην προϊστορία, βασίζεται στην αντίληψη ότι σάρκα και πνεύμα συνδέονται. Έτσι, αντιμετωπίζοντας το σώμα ως τον καθρέφτη της προσωπικότητάς μας, επιχειρεί να φέρει αλλαγές σε κινητικό επίπεδο, που με τη σειρά τους θα οδηγήσουν σε συναισθηματικές και νοητικές μετατοπίσεις.

Η κινησιολογική έκφραση, ο ρυθμός, η χρήση του χώρου, η ταχύτητα, η σωματική επικοινωνία με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας αποκαλύπτουν την προσωπικότητα του θεραπευόμενου, κι ένας έμπειρος χοροθεραπευτής θα χρησιμοποιήσει όλα τα παραπάνω για να σε βοηθήσει να έρθεις σε επαφή με τις συναισθηματικές σου δυσκολίες. Κι όλα αυτά... χορεύοντας. Μάλλον ήρθε η ώρα να λιώσεις μερικά ζευγάρια παπούτσια στην πίστα.

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκέψου το site της ένωσης χοροθεραπευτών Ελλάδας στο www.gadt.gr.

Μουσικοθεραπεία

Όχι, δεν πρόκειται για το γνωστό «βάλε λίγη μουσικούλα να ηρεμήσουμε». Αν και το παραπάνω αποτελεί πρώτης τάξεως παράδειγμα για τον κυρίαρχο ρόλο που παίζει η μουσική στον ανθρώπινο ψυχισμό. Σύμφωνα με τη Μουσικοθεραπεία, η σχέση του ανθρώπου με τη μουσική είναι έμφυτη. Άλλωστε τα στοιχεία της μουσικής (ένταση, παλμός, ρυθμός) βρίσκονται μέσα στο ίδιο το ανθρώπινο σώμα – στην ανάσα μας, στους παλμούς της καρδιάς, στις κινήσεις μας.
Η Μουσικοθεραπεία δεν απευθύνεται μόνο σε άτομα με ψυχολογικές δυσκολίες, αλλά και σ’ εκείνους που αντιμετωπίζουν ψυχοσωματικές διαταραχές, ψυχιατρικές παθήσεις, ακόμα και σε εγκύους ή άτομα με ογκολογικά προβλήματα. Η μουσική, εδώ, χρησιμοποιείται ως μια εναλλακτική μέθοδος επικοινωνίας και έκφρασης, ενώ οι συνεδρίες διεξάγονται συνήθως σε κάποιο χώρο γεμάτο από μουσικά όργανα που δεν απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις (π.χ., ξυλόφωνα, κρουστά κ.λπ.).
Ο τρόπος με τον οποίο ο θεραπευόμενος εκφράζεται μουσικά, τα χαρακτηριστικά των ήχων του, η ένταση, ο ρυθμός, το συναίσθημα που εξωτερικεύεται μέσα από τη μελωδία του αποτελούν τα κλειδιά που χρησιμοποιεί ο θεραπευτής για να πλησιάσει το άτομο και να το στηρίξει ψυχολογικά.
Μπορεί να μην είναι ακριβώς η δική σου ροκ μπάντα, αλλά, όπως και κάθε μορφή ψυχοθεραπείας, ίσως σε βοηθήσει να θυμηθείς (και να πραγματοποιήσεις) τα υπόλοιπα παιδικά όνειρα που έχεις καταπνίξει.

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκέψου το site του Συλλόγου Πτυχιούχων Επαγγελματιών Μουσικοθεραπευτών (www.musictherapy.gr) ή το Κέντρο Musicing (Ζωοδόχου Πηγής 113Β, Αθήνα, τηλ.: 210 3835864).

Δραματοθεραπεία

Ακόμα κι αν ανήκεις σ’ εκείνες που παγώνουν από το φόβο τους στην προοπτική και μόνο ν’ ανέβουν στη σκηνή, μην ανησυχείς – αν και η συγκεκριμένη προσέγγιση θα μπορούσε να σε βοηθήσει και σ’ αυτό. Χρησιμοποιώντας τα εργαλεία του θεάτρου, η Δραματοθεραπεία, μέσα από το παιχνίδι των ρόλων και τις προβολικές τεχνικές, εμβαθύνει στην ψυχοσύνθεση του θεραπευόμενου, βοηθώντας τον να ξεπεράσει τραύματα του παρελθόντος και να εστιάσει στις ανάγκες του.
Ερμηνεύοντας ήρωες διαφορετικούς από εμάς, αυτή η μη παρεμβατική μορφή ψυχοθεραπείας μάς επιτρέπει να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας, να μετουσιώσουμε και να αποδεχτούμε κομμάτια μας που έχουμε απωθήσει. Με εργαλεία το συμβολισμό και τη μεταφορά, η Δραματοθεραπεία δημιουργεί έναν ασφαλή, μεταβατικό χώρο όπου μπορούμε να να αναλύσουμε τους ρόλους που επιλέγουμε να παίξουμε στην καθημερινή μας ζωή, να διερευνήσουμε τις σχέσεις μας με τους άλλους αλλά και να εκφραστούμε.
Με λίγα λόγια, σου χαρίζει όσα εφόδια χρειάζεσαι για να γίνεις εσύ η πρωταγωνίστρια της ζωής σου. Ετοιμάσου για το χειροκρότημα.

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκέψου το Κέντρο Δραματοθεραπείας Σέλας στη Βούλα (Κυδωνιών 18Β) ή το στούντιο Δραματοθεραπείας της Δήμητρας Σταύρου στην Πεύκη (Πρεβέζης 18). Επίσης, το site της Ένωσης Δραματοθεραπευτών και Παιγνιοθεραπευτών, www.edpe.gr, θα σε βοηθήσει να μάθεις περισσότερα.

Σφαιρική Αντιληπτικότητα

Η Γη δεν είναι επίπεδη. Ούτε η ζωή μας, άλλωστε. Κι όσο πιο σφαιρικά μπορέσουμε να δούμε τον εαυτό μας, τα προβλήματά μας αλλά και τις σχέσεις μας τόσο ευκολότερα θα μπορέσουμε και να τα χειριστούμε. Η μέθοδος της Σφαιρικής Αντιληπτικότητας σου επιτρέπει να κάνεις ακριβώς αυτό. Να ξεφύγεις από τη μονόπλευρη ή γραμμική θεώρηση των πραγμάτων, να αντιληφθείς τον κόσμο σφαιρικά, να βελτιώσεις την καθημερινότητά σου και να γνωρίσεις καλύτερα τον εαυτό σου.

Και το πρώτο βήμα προς την αυτογνωσία ξεκινάει από τη συμβουλευτική-ψυχοθεραπεία που μπορεί να σε βοηθήσει να αποκτήσεις μια βαθύτερη επίγνωση για το τι είναι πραγματικά σημαντικό στη ζωή σου. Οι βασικές πηγές της μεθόδου είναι η αρχαία ελληνική γραμματεία, η ιστορία της τέχνης, η φιλοσοφία, η συγκριτική θρησκειολογία, η (ψυχ)ιατρική, η ψυχοθεραπεία και η ιερή γεωμετρία.

Μην τρομάζεις με το τελευταίο. Πράγματι η Σφαιρική Αντιληπτικότητα χρησιμοποιεί τρία κλειδιά (τις 8 διαστάσεις αντίληψης εαυτού, την εικονοποίηση και την εμπνευσμένη γεωμετρία), αλλά κανείς δεν θα σου ζητήσει να λύσεις το πυθαγόρειο θεώρημα. Αν και εδώ που τα λέμε, ο Πυθαγόρας ήταν ο πρώτος που αντιλήφθηκε πως η Γη δεν είναι επίπεδη. Αρκεί ν’ αντιληφθείς πως το ίδιο ισχύει και για σένα.

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκέψου το site: www.sferiki.gr ή τα γραφεία τους στην Ελευσίνα (Ερμού 88).

Εικαστική Ψυχοθεραπεία

Δεν έχει σημασία αν κανείς δεν σε θέλει στην ομάδα του όταν παίζετε Pictionary και οι κοπάνες που έκανες στο μάθημα των καλλιτεχνικών δεν πρόκειται να μετρήσουν εις βάρος σου. Στην Εικαστική Ψυχοθεραπεία δεν παίζει ρόλο το πόσο καλά ζωγραφίζεις, αλλά το τι. Εδώ, η εικαστική έκφραση αποτελεί ένα δίαυλο επικοινωνίας και, μέσα από το σχέδιο, τη γλυπτική, το κολάζ αλλά και τη φωτογραφία, ο θεραπευόμενος καλείται να δημιουργήσει μια εικόνα του κόσμου έτσι όπως τον βιώνει, αποκαλύπτοντας ουσιαστικά και τα δικά του συναισθηματικά προβλήματα.

Χρησιμοποιώντας τα υλικά που τον κάνουν να αισθάνεται πιο άνετα, ο καθένας από μας, μπορεί να προβάλει τις εσωτερικές του συγκρούσεις, να ανακαλύψει, μέσα από τα ίδια του τα έργα, τραύματα ή άγχη που καταπνίγει, αλλά και να επιστρέφει στα καλλιτεχνήματά του όσο συχνά το θέλει για να αναλογιστεί ξανά όσα αυτά εκφράζουν. Κι επειδή μια εικόνα αξίζει όσες χίλιες λέξεις, η δύναμη της συγκεκριμένης μεθόδου βρίσκεται στο ότι δεν βασίζεται στον προφορικό λόγο, αλλά στην αυθόρμητη απελευθέρωση των πραγματικών μας συναισθημάτων μέσα από την τέχνη.

Πρακτικά, σε μια συνεδρία ο χρόνος μοιράζεται ανάμεσα στη δημιουργία, κατά την οποία ο θεραπευόμενος νιώθει αποστασιοποιημένος και προστατευμένος από τα προβλήματά του, και στην ανάλυση της δημιουργίας και των συνειρμών που αυτή γεννά.

Για το συγκεκριμένο ταξίδι προς την αυτογνωσία, το μόνο που θα χρειαστεί να πακετάρεις είναι το μπερεδάκι σου.

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκέψου το Κέντρο Τέχνης και Ψυχοθεραπείας (Καλομενοπούλου 9, Νέο Ψυχικό) ή το Studio Art Therapy (Μακρυγιάννη 7, τηλ.: 2130 321229).

Sandplay (παιχνίδι με άμμο)

Παραδέξου το: Ακόμα και η σκέψη της άμμου σε οδηγεί συνειρμικά σε μια παραλία, στο καλοκαίρι, στην ανεμελιά των παιδικών σου χρόνων, όταν με μόνα όπλα το κουβαδάκι και το φτυαράκι σου μπορούσες να πλάσεις τον κόσμο ακριβώς όπως τον ήθελες.

Το Sandplay δεν απέχει πολύ απ’ αυτό. Σου επιτρέπει κι εκείνο να πλάσεις τον κόσμο, αναπαριστώντας σε ένα δοχείο από άμμο όλες εκείνες τις δύσκολες και συχνά επώδυνες έννοιες και σχέσεις που απαρτίζουν την καθημερινότητά μας. Χρησιμοποιώντας μινιατούρες που επιλέγει και τοποθετεί ελεύθερα μέσα στην άμμο, ο θεραπευόμενος δημιουργεί ένα δικό του, χειροπιαστό λεξιλόγιο, εκφράζοντας έτσι, μέσα από τα σχήματα και τους συνδυασμούς τους, όσα τον προβληματίζουν.

Και πάλι, η έλλειψη της προφορικής περιγραφής, η προσωρινή απομάκρυνση από τη γλώσσα μπορεί να μας βοηθήσει στο να εμβαθύνουμε περισσότερο στον εσωτερικό μας κόσμο. Αγνοώντας τα στερεότυπα του προφορικού λόγου, το παιχνίδι στην άμμο μάς επιτρέπει να μιλήσουμε «γι’ αυτά που δεν λέγονται» ή ακόμα και γι’ αυτά που δεν μπορούμε ούτε εμείς οι ίδιοι να κατανοήσουμε και να εκφράσουμε. Εμπρός, λοιπόν. Το κουβαδάκι σου και σ’ άλλη θεραπεία.

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκέψου το site της εικαστικής θεραπεύτριας Μαρίας Χρήστου (www.art-sandplay-therapy.gr).

Ευχαριστούμε για τη βοήθεια τους:

Αλεξία Νούτσου, υπεύθυνη επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων της Σφαιρικής Αντιληπτικότητας, Δημήτριο Ζάχο, ψυχοθεραπευτή μέσω κίνησης-χορού (Κέντρο Έκφρασις), Ήρα Λαμπίρη, κλινική ψυχολόγο-εικαστική ψυχοθεραπεύτρια (Studio Art-Therapy), Δήμητρα Σταύρου, ψυχολόγο-δραματοθεραπεύτρια (Πολυχώρος Θεραπείας και Τέχνης).

http://www.madamefigaro.gr/