Χρηματοπιστωτικές πιέσεις, γεωπολιτικές σκοπεύσεις και το Ισραήλ: γιατί απειλείται με Μνημόνιο το «δεύτερο» ελληνικό κράτος
Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου* (από το ιστολόγιό του)
Μετά την ίδια την Ελλάδα, και τις περιπέτειες της κρίσης και των μνημονίων, και το «δεύτερο» ελληνικό κράτος (από την άποψη τόσο της εθνικότητας της συντριπτικής πλειοψηφίας των κατοίκων, όσο και της αλληλεξάρτησης με την Ελλάδα), η Κύπρος δηλαδή, πλησιάζει σε κατάσταση χαοτικής «περιδίνισης» και αρχίζει να κινδυνεύει με υπαγωγή σε καθεστώς «περιορισμένης κυριαρχίας», «μνημονίου», με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Η εσωτερική σοβαρή κρίση απονομιμοποίησης του πολιτικo-κρατικού συστήματος συνδυάζεται με έξωθεν χρηματοπιστωτικές πιέσεις και, μαζί, μπορεί να διευκολύνουν γεωπολιτικές πιέσεις που, όπως και στο παρελθόν (σχέδιο Ανάν, 2004), τείνουν στη διάλυση του κυπριακού κράτους.
Κληθείς να επιλέξει μεταξύ των προτάσεών του περί «εκ περιτροπής» προεδρίας κ.λπ. και της προοπτικής συνέχισης της συμμαχίας με το ΔΗΚΟ, ο Πρόεδρος Χριστόφιας προτίμησε να τα «σπάσει» με τον τελευταίο εναπομείναντα σύμμαχό του, όχι όμως με τον «διεθνή παράγοντα».
Το ΔΗΚΟ αποχώρησε από την κυβέρνηση και το ΑΚΕΛ βρέθηκε, με δικό του Πρόεδρο, πιο απομονωμένο πολιτικά από οποιαδήποτε άλλη στιγμή της ιστορίας του, με τον κ. Χριστόφια να διακινδυνεύει να οδηγήσει σε ιστορικό Βατερλώ την κυπριακή αριστερά, ανοίγοντας τελικά τον δρόμο στον Νίκο Αναστασιάδη του ΔΗΣΥ.
Λίγες ώρες πριν, ο Έρογλου, δηλαδή η Άγκυρα, φοβούμενη μήπως ο Χριστόφιας υποκύψει τελικά στην πίεση του ΔΗΚΟ και της κυπριακής κοινής γνώμης και αποσύρει τις προτάσεις του, έσπευσε να αποδεχθεί την εκ περιτροπής προεδρία, ένα σύστημα που εξασφαλίζει ότι κατά περιόδους θα είναι υποχρεωτικά Τούρκος ο Πρόεδρος του νέου κράτους που θα διαδεχθεί την Κυπριακή Δημοκρατία, αν «λυθεί» το Κυπριακό.
Σπανίως ένα μεμονωμένο γεγονός, εν προκειμένω η έκρηξη στο Μαρί, είχε τόσο μεγάλες και ποικίλες πολιτικές επιπτώσεις, οδηγώντας την ίδια την Κύπρο στη δίνη μείζονος πολιτικής κρίσης, αλλά και θέτοντας την πρώτη προσημείωση στον δρόμο για ένα ενδεχόμενο μνημόνιο.
Η έκρηξη, που συνέπεσε με την πρώτη επίσκεψη στην ιστορία Έλληνα Προέδρου στο Ισραήλ, ήρθε επίσης να υπενθυμίσει ότι η Κύπρος «ανήκει» και στην «ευρεία» Μέση Ανατολή. Αλλά και να υπογραμμίσει τους μεγάλους κινδύνους από την ενδεχόμενη κατασκευή στο νησί ισραηλινού σταθμού υγροποίησης αερίου, που το εβραϊκό κράτος δεν επιθυμεί να φτιάξει στη δική του επικράτεια.
Η Κύπρος θέλει να το ξεχνά, είναι όμως στην πραγματικότητα η τομή δύο κόσμων σε πολύ βαθιά, μεγάλη, εκρηκτική και απρόβλεπτη κρίση, της Ε.Ε. και της Μέσης Ανατολής δηλαδή.
Για να επιζήσει το κυπριακό κράτος θα χρειασθεί να ανανήψει ως κράτος – μετά τις απιθανότητες που συζητιόντουσαν στα σοβαρά με το σχέδιο Ανάν, τώρα, η εικόνα «σορολόπ» της Εθνικής Φρουράς δεν ταιριάζει ούτε καν στις αμυντικές ανάγκες του Λουξεμβούργου, όχι σε χώρα που απειλείται άμεσα από την Τουρκία και έχει μπλέξει σε επικίνδυνα μεσανατολικά παιχνίδια, που πιθανώς υπερβαίνουν κατά πολύ τις δυνατότητες στρατηγικής κατανόησης και σχεδιασμού της Λευκωσίας.
Χρειάζεται επίσης ηγεσίες με πολύ μεγάλες ικανότητες. Προς το παρόν, μόνο τέτοιες δεν φαίνεται να διαθέτει. Οι αποκαλύψεις για τις εγκληματικές, πρωτοφανείς αμέλειες που προκάλεσαν την έκρηξη, τον θάνατο 13 ανθρώπων και την καταστροφή της μισής ηλεκτροπαραγωγής στην Κύπρο, αποτελείωσαν όποιο κύρος είχε η κυβέρνηση Χριστόφια. Ταυτόχρονα έβγαλαν μια πολύ συντηρητική κοινωνία στους δρόμους, δημιουργώντας την κυπριακή εκδοχή των Αγανακτισμένων, που διαδηλώνουν καθημερινά έξω από το Προεδρικό Μέγαρο της Λευκωσίας.
Αν ο πρώην γ.γ. του ΑΚΕΛ ήθελε να φτιάξει μαζικό κίνημα στην Κύπρο, το κατάφερε, μόνο που το κίνημα φτιάχτηκε εναντίον του. Πέντε χιλιάδες πολίτες ζήτησαν επίσης την δίωξη του Προέδρου για την έκρηξη, με υπόμνημά τους προς τον γενικό εισαγγελέα.
Το σύνταγμα της Κύπρου επιτρέπει στον Πρόεδρο να προεδρεύει ακόμα ενάμιση χρόνο, έσπευσε να δηλώσει, απουσία πειστικότερης απάντησης σε όσους ζητούν την παραίτηση Χριστόφια, ο γ.γ. του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού. Θα είναι όμως ένας λαβωμένος Πρόεδρος. Μπορεί να τα βγάλει πέρα με τις ταυτόχρονες χρηματοπιστωτικές και γεωπολιτικές απειλές;
Μετά την αποχώρηση από την κυβέρνησή του και του ΔΗΚΟ, δηλαδή όλων των κομμάτων χάρη στην υποστήριξη των οποίων κέρδισε τις εκλογές του 2008, διαθέτει ο κ. Χριστόφιας την απαραίτητη νομιμοποίηση για να διαπραγματεύεται με την Τουρκία το κυπριακό, σε βάση μάλιστα που απορρίπτει και το σύνολο του πλην ΑΚΕΛ πολιτικού κόσμου και η συντριπτική πλειοψηφία των Κυπρίων πολιτών;
Αυτό το ερώτημα θέτουν τώρα ανοιχτά στην Κύπρο, συγκαλυμμένα όμως και στο εσωτερικό του ΑΚΕΛ, που βιώνει, σήμερα, με δικό του Πρόεδρο, τη μεγαλύτερη πολιτική απομόνωση στην ιστορία του και κατάφερε, συγκεντρώνοντας το ίδιο τη λαϊκή δυσαρέσκεια και για τη εσωτερική διακυβέρνηση και για το Κυπριακό, να αποκαταστήσει εξ αντιδιαστολής στη συνείδηση του κυπριακού λαού τον Νίκο Αναστασιάδη και τον ΔΗΣΥ, φανατικούς οπαδούς του σχεδίου Ανάν το 2004!
Το Ισραήλ, οι Οίκοι και η Κύπρος
Η έκθεση των κυπριακών τραπεζών στο ελληνικό χρέος και η απουσία συναίνεσης στην οικονομική πολιτική χρησιμοποιήθηκαν ως δικαιολογία για την υποβάθμιση της Κύπρου από τη Moody’s. Λέμε δικαιολογία, γιατί ο συγκεκριμένος, διαδοχικός τρόπος με τον οποίο οι «αγορές» επιτίθενται σε κάθε μία χώρα χωριστά, δεν θυμίζει καθόλου αγορές, θυμίζει μάλλον τους στρατούς του Γκουντέριαν που κατελάμβαναν τη μία μετά την άλλη χώρα της Ευρώπης το 1938-41.
Αυτά που γίνονται μοιάζουν με καλοοργανωμένο και καλοσχεδιασμένο πραξικόπημα του διεθνούς χρηματιστικού κεφαλαίου. Με χρέος περίπου στο 60% του ΑΕΠ, η Κύπρος έχει το πολύ σπάνιο προνόμιο να τηρεί ένα από τα δύο βασικά κριτήρια του Μάαστριχτ και η συζήτηση για μνημόνια θα έπρεπε κανονικά να μην ευσταθεί καν.
Αν όμως είναι έτσι, παρατηρητές εκτιμούν ότι η επίθεση στην Κύπρο μέσω υποβαθμίσεων μπορεί να έχει να κάνει όχι τόσο με οποιοδήποτε οικονομικό ζήτημα όσο με γεωπολιτικές σκοπιμότητες. Μέχρι τώρα η εμπειρία της ευρωπαϊκής περιφέρειας έδειξε ότι τέτοιες επιθέσεις δεν απετράπησαν, αντίθετα ενθαρρύνθηκαν με οικονομίες, λιτότητα και προσπάθειες κατευνασμού των αγορών.
Μόνο αν ο επιτιθέμενος πειστεί ότι το κόστος του θα είναι μεγαλύτερο από το αναμενόμενο κέρδος και σε συνδυασμό με γεωπολιτικού τύπου αποτρεπτικές απειλές, μπορεί κανείς να «ηρεμήσει» τις αγορές. Αυτή είναι πολιτική όμως που απαιτεί τουλάχιστον την αντίληψη και τα κότσια ενός Μακάριου...
Σημειωτέον, η στάση των οίκων αξιολόγησης απέναντι στην Κύπρο είναι και το πιο κρίσιμο τεστ για την εθνική αξία του νέου «μεγάλου έρωτα» του συνόλου σχεδόν των πολιτικών της Λευκωσίας με το Ισραήλ. Η χώρα αυτή έχει μια τελείως ιδιαίτερη επιρροή στις «αγορές» και τη Γουώλ Στρητ και μπορεί να τη χρησιμοποιήσει για να παρατήσουν ήσυχη την Κύπρο. Αν δεν το κάνει, τότε απλώς πουλάει «φύκια για μεταξωτές κορδέλες» στους Κυπρίους.
Ελπίζει ίσως ότι η Λευκωσία, αντιμέτωπη με οικονομικά προβλήματα και εξωτερικές απειλές, θα έρθει μόνη της να πέσει ως ώριμο φρούτο στην επιρροή και τον έλεγχό του. Μια Κύπρος που είναι έτοιμη να καταπιεί το τυρί μαζί με τη φάκα, που μέρος της αναζητά εδώ και καιρό υποκατάστατο για τη δαπάνη του αγώνα, έναν «καλό» διεθνή κηδεμόνα, κατά την ιστορική έκφραση του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου.
Μια Κύπρος που λησμόνησε πολύ γρήγορα και εύκολα τις βαριές σκιές για τον ρόλο των Ισραηλινών το 1974, το ότι βρέθηκαν πίσω από το σχέδιο Ανάν και ότι επιθυμούν να ελέγξουν, πολύ φυσιολογικά από τη δική τους άποψη, Κύπρο, Κρήτη και Ελλάδα. (Ευτυχώς βέβαια η Κύπρος δεν είναι Ιταλία, όπου το Ισραήλ, αν πιστέψουμε τα Wikileaks, δωροδόκησε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, εκατοντάδες «διανοούμενους»).
Ο ιδρυτής μάλιστα του σιωνιστικού κινήματος Θεόδωρος Χερζλ είχε αντιμετωπίσει, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, το ενδεχόμενο να ιδρύσει στην Κύπρο το κράτος του Ισραήλ.
Η Κύπρος σε παγίδα
Επιδίωξη του Λονδίνου και της Άγκυρας είναι να χρησιμοποιήσουν την εξασθένηση Χριστόφια για να σπρώξουν ακόμα περισσότερο τη Λευκωσία στον δρόμο μιας παραλλαγής του σχεδίου Ανάν.
● Κατά μέγιστο επιδιώκουν μια λύση του Κυπριακού, στα πλαίσια περίπου του Ανάν, πριν από το δεύτερο εξάμηνο του 2012, προκειμένου να μην αναλάβει η σημερινή Κυπριακή Δημοκρατία την προεδρία της Ε.Ε.
● Κατ’ ελάχιστο την καταγραφή, με κάθε δυνατό και όσο πιο δεσμευτικό γίνεται τρόπο, ίσως και με τη μορφή ενδιάμεσης συμφωνίας, των παραχωρήσεων της ελληνικής πλευράς, που συνιστούν ισάριθμες αυτοπαραιτήσεις από θεμελιώδη δικαιώματα και πτυχές κυριαρχίας του κράτους που δικαιούται ο κυπριακός λαός, ώστε να μην είναι εύκολο σε μια μελλοντική κυπριακή κυβέρνηση να τις απορρίψει.
Σε μια τέτοια οπτική, τόσο η υποβάθμιση της Moody’s όσο και η δηλητηριώδης παρέμβαση των Financial Times, που ζήτησαν με άρθρο τους την παραίτηση του «κομμουνιστή Προέδρου παλαιάς κοπής», μπορούν να ερμηνευθούν ως προειδοποιήσεις προς τον Κύπριο Πρόεδρο να συνεχίσει ακάθεκτος την πορεία λύσης κατά τις προτροπές του «διεθνούς παράγοντα».
Μια απειλή δηλαδή για το τι μπορεί να συμβεί αν συνεχίσει να παραμένει «αναποτελεσματικός» στο θέμα της λύσης. Ορισμένοι βέβαια στη Λευκωσία λένε ότι μπορούν να συμβούν πολύ χειρότερα αν ο κ. Χριστόφιας επιμείνει στη δρομολογημένη λύση.
* Δημοσιεύθηκε στον «Κόσμο του Επενδυτή», 6.8.2011
