Στο Ντιγιάρμπακιρ, την μεγαλύτερη πόλη στη νοτιοανατολική Τουρκία, όπου κυριαρχούν οι Κούρδοι, τα τραγούδια αυτής της κοινότητας αντηχούν στους δρόμους όπου μπορεί ο καθένας να δει παντού τις προεκλογικές αφίσες στα κουρδικά.
Οι νέοι άνθρωποι δεν κρύβουν την συμπάθια τους προς το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (ΡΚΚ), που η Άγκυρα το αποκαλεί «τρομοκρατικό».
Η περιοχή γνώρισε αλλαγές, εμπνευσμένες από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην οποία η Τουρκία επιθυμεί να ενταχθεί.
Είμαστε μακριά από το κλίμα της δεκαετίας του 1990, όπου το αίμα κυλούσε κάθε μέρα και όταν η έκφραση οποιασδήποτε κουρδικής ταυτότητας ήταν ένα έγκλημα.
Όμως, οι Κούρδοι μαχητές αύξησαν το διακύβευμα: θέλουν διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό 26 χρόνων σύγκρουσης, απαιτώντας μια περιφερειακή αυτονομία, την εκπαίδευση στα κουρδικά και την αμνηστία για το ΡΚΚ.
«Βρισκόμαστε σε ένα σημείο μη επιστροφής ... Ο λαός μας ξεπέρασε το φόβο του», δήλωσε η βουλευτής Εμινέ Αϊνα (Emine Ayna), υποψήφια για την επανεκλογή της στο Ντιγιαρμπακίρ, περιβαλλομένη από οπαδούς που φώναζαν συνθήματα στη δόξα του PKK.
«Θέλουμε μια πολιτική διευθέτηση. Ακόμα καλύτερα, θέλουμε να οδηγήσουμε το ΡΚΚ στον πολιτικό στίβο», είπε, προσθέτοντας ότι πρέπει να βγει από τη φυλακή ο ηγέτης του κινήματος Αμπντουλάχ Οτσαλάν.
Η Εμινέ Αϊνα είναι μια από τους 30 υποψηφίους, οι οποίοι σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, αναμένεται να εισαχθούν στο Κοινοβούλιο στις 12 Ιουνίου, με την υποστήριξη του φιλοκουρδικού κόμματος BDP (Κόμμα της Ειρήνης και Δημοκρατίας). Σήμερα, είναι 20.
Αυτοί οι Κούρδοι υποψήφιοι παρουσιάζονται ως ανεξάρτητοι για να παρακάμψουν το εθνικό όριο του 10% που επιβάλλεται στα κόμματα για να μπουν στο Κοινοβούλιο.
Ανάμεσα τους, η Λεϊλά Ζάνα, η οποία θα πρέπει να επιστρέψει στα έδρανα του κοινοβουλίου, μετά την αρχική εμφάνιση της που προκάλεσε σάλο το 1991: είχε προσφέρει μερικές λέξεις στην κουρδική γλώσσα -ένα μήνυμα ειρήνης- μετά την ορκωμοσία. Στερήθηκε των πολιτικών δικαιωμάτων της , και στη συνέχεια πέρασε δέκα χρόνια στη φυλακή.
Από τον Μάρτιο, το BDP που αρνείται την αρπαγή της μουσουλμανικής θρησκείας από τη κυβέρνηση, εφαρμόζει την «πολιτική ανυπακοή» και συνιστά τις προσευχές έξω από τα τζαμιά που κατέχονται από την κυβέρνηση.
Οι διαδηλώσεις διανθίζονται συχνά στους δρόμους με βία.
Και η ένοπλη βία αυξήθηκε: ο στρατός πολλαπλασιάζει τις επιχειρήσεις κατά του ΡΚΚ, και συχνές επιθέσεις στρέφονται κατά της αστυνομίας, παρά την δηλωμένη κατάπαυση του πυρός από το PKK.
Ο Οτσαλάν, ο οποίος παραμένει ο ηγέτης της επανάστασης πίσω από τα κάγκελα, απείλησε για τα χειρότερα εάν οι διαπραγματεύσεις δεν επαναλαμβάνονται.
Μυστικές συνομιλίες είχαν αρχίσει μαζί του μετά την ανακοίνωση το 2009 ενός «δημοκρατικού ανοίγματος» που θα έδινε περισσότερα δικαιώματα στους 12 με 15.000.000 Κούρδους, από τα περίπου 73 εκατομμύρια κατοίκους.
Μια ελπίδα είχε γεννηθεί για τον τερματισμό μιας σύγκρουσης που άφησε τουλάχιστον 45.000 νεκρούς.
Αλλά η πρωτοβουλία ξεθύμανε, με την κυβέρνηση φοβούμενη ότι θα κατηγορηθεί για ξεπούλημα της εθνικής ενότητας.
Εκατοντάδες άνθρωποι συνελήφθησαν, συμπεριλαμβανομένων πολλών εκλεγμένων αξιωματούχων. Έξι από αυτούς είναι υποψήφιοι.
Υποψήφιος για μια τρίτη θητεία και το φαβορί στις δημοσκοπήσεις, ο Πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, του οποίου το κόμμα προέρχεται από το ισλαμιστικό κίνημα, δήλωσε πρόσφατα ότι «δεν υπάρχει κουρδικό πρόβλημα».
Και ο Υπουργός Γεωργίας Mehdi Eker, ένας από τους 60 Κούρδους βουλευτές του κυβερνώντος Κόμματος της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) στην εξουσία, κατηγόρησε το BDP για υποκίνηση της βίας σε σύνδεση με το PKK.«Ποιός συμβιβασμός μπορεί να επιτευχθεί, όταν στα βουνά, ένοπλοι άνδρες σας απειλούν; Είμαστε ανοιχτοί για όλες τις δημοκρατικές διεκδικήσεις, αλλά κανείς δεν μπορεί να δεχτεί να νομιμοποιηθεί η τρομοκρατία», είπε.
AFP 07.06.2011
