Κύριο αποτέλεσμα της σύρραξης είναι οι πρωτοφανείς διαμάχες που διατρέχουν τους επιτιθέμενους, Δύση, ΝΑΤΟ, ΕΕ, το αμερικανικό κατεστημένο, αλλά και το Κρεμλίνο! ‘Οσο για τον ίδιο τον Καντάφι, ο εναντίον του πόλεμος τον ενίσχυσε πολιτικά, συσπειρώνοντας δυνάμεις γύρω του, εσωτερικά και διεθνώς, αφού τείνει να τον μετατρέψει από απομονωμένο «δικτάτορα που σφάζει το λαό του» σε «’Αραβα ηγέτη που υπερασπίζεται τη χώρα του» απέναντι στη «δυτική αποικιοκρατία και τον ιμπεριαλισμό». Δεν βοηθάει την κατάσταση το ότι, τη στιγμή που οι Δυτικοί επεμβαίνουν στρατιωτικά στη Λιβύη, παρακολουθούν αδιάφορα την σαουδαραβική εισβολή στο Μπαχρέιν, την αιματηρή καταστολή στην Υεμένη και τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς της Γάζας!
Η σκιά των Σταυροφόρων
Εκ των πραγμάτων, ο βομβαρδισμός της Λιβύης μετατοπίζει σταδιακά την προσοχή της κοινής γνώμης από την κανταφική καταστολή στις νωπές και τραγικές αναμνήσεις των στρατιωτικών επεμβάσεων και των αποτελεσμάτων τους σε Γιουγκοσλαβία, Αφγανιστάν και, ιδίως, Ιράκ, με τουλάχιστον ένα εκατομμύριο νεκρούς αμάχους, βασανιστήρια και σφαγές, την καταστροφή μιας ιστορικής χώρας. Μια εμπειρία που αποδίδει με συγκλονιστικο τρόπο η τελευταία ταινία του Κεν Λόουτς «Ο ιρλανδικός δρόμος» που, κατά τραγική σύμπτωση, προβάλλεται αυτές τις μέρες στους κινηματογράφους της Αθήνας. Κι αυτά χωρίς να λογαριάσουμε την ανάμνηση πέντε ή δέκα (αν ξεκινήσουμε από τους Σταυροφόρους) αιώνων ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας και ενός αιώνα αμερικανικού ιμπεριαλισμού, που παραμένει παρούσα στη συλλογική μνήμη, έτοιμη να ξεπηδήσει στην πρώτη αφορμή. ‘Όπως συνέβη με τον «Ρισελιέ» του Σαρκοζί, τον σημαίνοντα σύμβουλό του Κλωντ Γκεάν, που ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών χρησιμοποιώντας τον όρο «σταυροφορία», προσπαθώντας να εξάρει τον γαλλικό ρόλο υπέρ της Βεγγάζης. ‘Η με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, που χρησιμοποίησε τον ίδιο όρο, για να επικρίνει όμως τη δυτική επέμβαση.
Προς διαμελισμό της Λιβύης;
Βεβαίως, πόλεμος πατήρ πάντων, έλεγε ο Ηράκλειτος και κάθε πρόβλεψη παρακινδυνευμένη. Αν όντως ο Καντάφι είναι ένας δικτάτορας που απώλεσε κάθε εσωτερική/φυλετική υποστήριξη, όπως λένε οι αντίπαλοί του και πολλά ΜΜΕ, το καθεστώς θα καταρρεύσει εντός ημερών. Πολύ πιθανότερο όμως μοιάζει να έχουν δίκηο οι νονοί της επέμβασης «Αυγή της Οδύσσειας». Η «Οδύσσεια» κράτησε πολύ καιρό. Και δεν ξέρουμε καν αν υπάρχει τώρα Ιθάκη. Μια ματιά σε Κόσοβο, Καμπούλ και Βαγδάτη υπερεπαρκεί για να έχει κανείς σοβαρότατες αμφιβολίες για το αν και πότε θα τελειώσει η νέα περιπέτεια κι αν δεν εξελιχθεί σε νέο μεγάλο πόλεμο σε Μέση Ανατολή και Μεσόγειο, με ενδεχόμενη συμμετοχή και χερσαίων δυνάμεων. ‘Ηδη, στρατιωτικοί αναλυτές θεωρούν πρακτικά βέβαιη τη συμμετοχή χερσαίων ομάδων καταδρομέων, παρά την απαγόρευση του ΟΗΕ. Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, o αιγυπτιακός στρατός εφοδίαζε, με αμερικανική ανοχή ή ενθάρρυνση, τη Βεγγάζη με όπλα, πολύ πριν πάρει απόφαση ο ΟΗΕ.
‘Όπως εμφανίζονται πάντως σήμερα τα πράγματα, το πιθανότερο αποτέλεσμα της επέμβασης θα είναι η «ντε φάκτο» διχοτόμηση της Λιβύης, η διατήρηση πιθανόν ενός απομονωμένου, υπό διαρκή πίεση, Καντάφι, κατά το πρότυπο Σαντάμ, η ευρύτερη περαιτέρω αποσταθεροποίηση του αραβομοσουλμανικού κόσμου, η ενθάρρυνση των δυνάμεων που επιδιώκουν την αναζωπύρωση του «πολέμου των πολιτισμών» μεταξύ Δύσης και Ισλάμ και η επιβάρυνση μιας ήδη βαθειάς παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και ενός σοβαρού προσφυγικού προβλήματος. Οι πιθανότητες να οδηγήσουν οι επαναστάσεις της Αιγύπτου και της Τυνησίας στην εμφάνιση ενός αναγεννημένου, διεθνώς αξιόπιστου αραβικού πόλου, αν δεν εξαφανίζονται, πάντως μειώνονται.
Θουκυδίδης, Νετανιάχου και το ιρακινό προηγούμενο
Ο Θουκυδίδης περιγράφει έξοχα πως μια, αρχικά μάλλον εχθρική προς την ιδέα της Σικελικής Εκστρατείας, συνέλευση των Αθηναίων αποφάσισε τελικά τον μοιραίο πόλεμο, κάτω από την επιρροή μιας αποφασισμένης μειοψηφίας περί τον Αλκιβιάδη, και με δεδομένο ότι οι αντίπαλοι της ιδέας δεν ήταν αρκούντως αποφασιστικοί και σαφείς, αλλά περιορίζονταν σε επιφυλάξεις, μουρμουρητά και γκρίνιες, αντί στη διατύπωση σαφούς εναλλακτικής.
Στην περίπτωση του Ιράκ, τον ρόλο του Αλκιβιάδη έπαιξαν οι Αμερικανοί νεοσυντηρητικοί, μια ομάδα επιφανών Αμερικανών στελεχών και διανοουμένων γύρω από τους Περλ και Βούλφοβιτς, που επεξεργάστηκαν επτά χρόνια πριν από την έκρηξη του πολέμου το σχέδιό του, και το εισηγήθηκαν το 1996 στον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, που το αποδέχθηκε ασμένως. Μετά τη δολοφονία του Ράμπιν, κύριου φορέα της αναζήτησης ειρηνικής εναλλακτικής, ο Νετανιάχου έγινε ο κύριος εισηγητής της «επιστροφής» του Ισραήλ στην παραδοσιακή, «σκληρή» στρατηγική που αναπτύσσει από τη δεκαετία του 1950, κατάτμησης του αραβομουσουλμανικού κόσμου, αποτροπής εμφάνισης ισχυρών και σταθερών καθεστώτων, υποστήριξης των μειονοτήτων, αλλά και των εξτρεμιστικών και ισλαμιστικών δυνάμεων, η εμφάνιση των οποίων θα οδηγούσε τη δυτική κοινή γνώμη σε μεγαλύτερη υποστήριξη προς το Ισραήλ, αν όχι τους δυτικούς στρατούς στην Αραβία. ‘Όταν οι ίδιοι Αμερικανοί νεοσυντηρητικοί που συνέταξαν την έκθεση του 1996 πήραν την εξουσία στις ΗΠΑ, μπόρεσαν να θέσουν σε εφαρμογή το σχέδιό τους εξαπολύοντας τον πόλεμο.
Από την άποψη των αμερικανικών συμφερόντων, το αποτέλεσμα του πολέμου στο Ιράκ ήταν μια σοβαρότατη ήττα και μια μεγάλη απώλεια. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο από την άποψη του Ισραήλ, με τον τρόπο που σκέφτονται τα «γεράκια». Αυτό ακριβώς εξηγεί τη μεγάλη σύγκρουση στο εσωτερικό του αμερικανικού κατεστημένου για το ενδεχόμενο πολέμου στο Ιράν και για την επιρροή του Ισραήλ στην αμερικανική εξωτερική πολιτική, της οποίας είχαμε πολλές δημόσιες εκδηλώσεις τα τελευταία χρόνια, με τους Ομπάμα. Γκέιτς, Μπρεζίνσκι, Σόρος και τις μυστικές υπηρεσίες στο ένα «στρατόπεδο», τους Κλίντον, Μπάϊντεν και Νετανιάχου στο άλλο.
Ο Σαρκοζί σε ρόλο Μπους
Στην περίπτωση της λιβυκής «εκστρατείας», τον ρόλο των Αμερικανών νεοσυντηρητικών έπαιξαν οι Γάλλοι μιμητές τους, καθώς οι αμερικανικές τάσεις έρχονται στην Ευρώπη με καθυστέρηση. ‘Όταν κορυφώθηκε από τα γαλλικά ΜΜΕ η αγωνία για την τύχη των εξεγερμένων της Βεγγάζης, ο Γάλλος «νέος φιλόσοφος» Μπερνάρ Ανρί-Λεβί εισηγήθηκε στον εσωτερικά πολύ στριμωγμένο Σαρκοζί την επέμβαση στη Λιβύη. Πασίγνωστος από παληά (εξέγερση των προαστίων κλπ.) για τα «τυχοδιωκτικά» του «ένστικτα», ο Γάλλος Πρόεδρος εμφανίστηκε δημόσια ζητώντας επιδρομές στη Λιβύη και καταλαμβάνοντας εξ απίνης τον κάπως «γκωλικό» Υπουργό Εξωτερικών Αλάν Ζιπέ. Πίσω από τον Σαρκοζί και την ιδέα της δια βομβαρδισμού σωτηρίας της Βεγγάζης συντάχθηκε και η «αυτοκρατορική» και η «δημοκρατική» Γαλλία της παρακμής. Σε κάποιο βαθμό συνέβαλε και ο Καντάφι με τη στάση του, είτε μην αντιλαμβανόμενος το παιχνίδι, είτε θέλοντας μια ηρωϊκή έξοδο ή τέλος. Αν και δεν του άφησαν, για να είμαστε ειλικρινείς και πολλά περιθώρια, από τη στιγμή που η μεν εξέγερση πήρε ένοπλο χαρακτήρα, η δε απομάκρυνσή του όρος οποιασδήποτε λύσης.
Η κίνηση Σαρκοζί και η απουσία αποφασισμένων αντιπάλων δημιούργησε το κατάλληλο κλίμα διεθνώς που επέτρεψε στην Χίλλαρυ να κάμψει τις αντιρρήσεις του στρατού και των υπηρεσιών, αλλά και στον Μεντβιέντεφ να επιβάλλει τη δική του γραμμή. Το Συμβούλιο Ασφαλείας ενέκρινε την επιχείρηση και ο νέος πόλεμος άρχισε.
Αλλά η αντιπαράθεση των «γραμμών» δεν έχει τελειώσει ούτε στην Ουάσιγκτον, ούτε στη Μόσχα, όπου έχουμε τη σοβαρότερη κρίση στο Κρεμλίνο μετά την παραίτηση Γέλτσιν, ούτε μια ακόμα, σοβαρότατη ρήξη Γαλλίας και Γερμανίας. Η Μέρκελ, φορέας μιας τάσης «στρατηγικής ενηλικίωσης» του Βερολίνου, «τάψαλλε» εξάλλου απερίφραστα στον Νετανιάχου κατά την τελευταία επίσκεψή της στο Ισραήλ. ‘Οσο για την Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν, αγωνίζεται να πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις, ισορροπώντας ανάμεσα στη ΝΑΤΟϊκή προσήλωσή της και τον ρόλο που διεκδικεί, εκφραστή των δικαίων του αραβομουσουλμανικού κόσμου, ζητώντας ιδιαίτερα να μπει η όλη επιχείρηση υπό τον έλεγχο του ΟΗΕ.
konstantakopoulos.blogspot.com
Kόσμος του Επενδυτή, 25.3.2011
