Του Alfredo Jalife-Rahme - Δεν είναι λίγοι οι αναλυτές εκείνοι που είχαν επισημάνει ότι ο πόλεμος του Ισραήλ κατά της Γάζας, στην οποία κυβερνούν οι Σουνίτες μουσουλμάνοι του κόμματος Χαμάς, είχε άμεση σχέση με τα εκτεταμένα αποθέματα φυσικού αερίου στα ανοικτά των ακτών της Γάζας στη Μεσόγειο.
Ενώ το Ισραήλ έχει στη διάθεσή του συνολικά 400 ατομικές βόμβες και την καλύτερη πολεμική αεροπορία στη Μέση Ανατολή, μετά τις πρόσφατες ήττες του, στον μεν Νότιο Λίβανο από τους Σιίτες μουσουλμάνους αντάρτες της Χεζμπολά, στην δε Λωρίδα της Γάζας από την Χαμάς, δεν μπορούμε πλέον να λέμε ότι ακόμα διαθέτει τον καλύτερο στρατό στην περιοχή.
Συγκεκριμένα, το Ισραήλ μαστίζεται από δύο κρίσιμες αδυναμίες:
1. Το νερό: εξ ου και η άρνησή του να επιστρέψει στη Συρία τα κατεχόμενα εδάφη στα υψώματα του Γκολάν, που βρέχονται από τη λίμνη της Γαλιλαίας.
2. Το πετρέλαιο: το Ισραήλ εισάγει πάνω από 300 000 βαρέλια την ημέρα (και το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου προέρχεται από την Αίγυπτο), ενώ η παραγωγή φυσικού αερίου της χώρας μόλις και μετά βίας επαρκεί για να καλύψει την εγχώρια κατανάλωση.
Μόλις ολοκληρώσαμε, μετά από ένα μήνα, μια "περιοδεία" στην Ελλάδα, το Λίβανο και την Τουρκία, όπου εκτιμήσαμε τη στρατηγική σημασία των αποθεμάτων φυσικού αερίου τόσο για τη Γάζα όσο και για τον Λίβανο, τα οποία βρίσκονται στα ύδατα που μοιράζονται το Ισραήλ και η Κύπρος (η οποία έχει μοιραστεί άνάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους).
Στις 28 Ιουνίου, το Naharnet, μια λιβανέζικη διαδικτυακή πύλη με φιλοδυτικές πολιτικές πεποιθήσεις, πολύ εύστοχα παρατήρησε ότιτα τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου που εκτείνονται κατά μήκος των χωρικών υδάτων του Λιβάνου και του Ισραήλ θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα τεράστιο οικονομικό "μάννα εξ ουρανού", αλλά ίσως επίσης να αποτελέσουν αιτία για ένα νέο πόλεμο του Ισραήλ εναντίον του αδύναμου γείτονά στα βόρεια σύνορά του.
Η ουσία του θέματος είναι ότι τόσο ο Λίβανος και το Ισραήλ εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές υδρογονανθράκων.
Στην περίπτωση του Λιβάνου, η κατάσταση είναι πιο σοβαρή δεδομένου ότι διαθέτει ένα απηρχαιωμένο ηλεκτρικό δίκτυο, το οποίο έχει να επισκευαστεί ή να αναβαθμιστεί από τα χρόνια του δεκαπενταετούς εμφύλιου πολέμου στη χώρα.
Είτε αρέσει στο Ισραήλ είτε όχι, αυτοί που τελικά υπερασπίστηκαν τα αποθέματα φυσικού αερίου του Λιβάνου απο την απληστία το Ισραήλ δεν ήταν άλλοι από τους αντάρτες Σιίτες της Χεζμπολά. Μέσα στο μεγάλο πολιτισμικό ψηφιδωτό του Λιβάνου, καμία άλλη δύναμη εκτός από τη Χεζμπολά δεν πήρε μέχρι στιγμής επίσημα θέση σε ένα τόσο κρίσιμης σημασίας θέμα, δεδομένου ότι η δημόσια συζήτησή του ή θα είχε μεγάλα πολιτικά και οικονομικά πλεονεκτήματα ή, αντίθετα, θα οδηγούσε σε πόλεμο του Ισραήλ εναντίον του Λιβάνου (και ποτέ το αντίστροφο).
Διαθέτοντας αρκετά ιστορικά προηγούμενα και σκεπτικά, η Χεζμπολά κατηγορεί το Ισραήλ ότι έχει συγκεκριμένα σχέδια για "κλοπή" μέρους των αποθεμάτων φυσικού αερίου από τα χωρικά ύδατα του Λιβάνου. 'Αλλωστε, οι Σιίτες στο νότιο Λίβανο έχουν ήδη άφθονη εμπειρία με τις λεηλασίες των υδάτων του ποταμού Λιτάνι από τους Ισραηλινούς.
Το Ισραήλ, από την πλευρά του, υποστηρίζει ότι τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν φθάνουν έως τα χωρικά ύδατα του Λιβάνου.
Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι τα εδαφικά σύνορα -- και κατ' επέκταση και τα θαλάσσια σύνορα -- δεν έχουν ακόμη οριοθετηθεί δεδομένου ότι οι δύο χώρες είναι τεχνικά σε εμπόλεμη κατάσταση.
Το Ισραήλ έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο -- χάρη στην μεγάλη εξέλιξή του στον τομέα της τεχνολογίας και τη συμπαιγνία των αγγλικών και αμερικανικών εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου -- στην ανάπτυξη των πεδίων πετρελαιοπηγών του Tamar και του Dalit, των οποίων τα τεράστια αποθέματα πυροδότησαν εντυπωσιακή άνοδο των τιμών στην χρηματιστηριακή αγορά του Τελ Αβίβ, την ίδια ακριβώς μέρα που το ακροδεξιό καθεστώς Νετανιάχου-Λίμπερμαν βρέθηκε αντιμέτωπο με τη δημόσια κατακραυγή για πειρατεία και ανθρωποκτονίες σε διεθνή ύδατα, ως αντίδραση εναντίον μιας τουρκικής ανθρωπιστικής αποστολής που είχε προορισμό τη Γάζα, που συχνά αποκαλείται "η μεγαλύτερη ανοικτή φυλακή στον κόσμο".
Η ανακάλυψη των πεδίων Tamar και Dalit είναι τεράστιας σημασίας εύρημα: 160 δις κυβικά μέτρα που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες του Ισραήλ για δύοδεκαετίες.
Η εταιρεία φυσικού αερίου και πετρελαίου Nobel Energy του Τέξας, η οποία αποτελεί μέρος κοινοπραξίας υπεύθυνης για τη διερεύνηση των αποθεμάτων φυσικού αερίου που υποτίθεται ότι βρίσκονται εντός της αποκλειστικής ζώνης του Ισραήλ στη Μεσόγειο, έχει προβλέψει ότι, λόγω της ανακάλυψης ενός τρίτου πεδίου (στο οποίο δόθηκε η συμβολική ονομασία Λεβιάθαν), με 450 δις κυβικά μέτρα, δηλαδή τριπλάσια σχεδόν αποθέματα από τα πεδία Tamar και Dalit, το Ισραήλ θα μπορούσε να γίνει μια πλούσια σε παραγωγή πετρελαίου χώρα, ικανή να προμηθεύει την ευρωπαϊκή και ασιατική αγορά.
Προς το παρόν, ο Nabih Berri, πρόεδρος του κοινοβουλίου του Λιβάνου και υποστηρικτής της Χεζμπολά, υποστήριξε ότι το Ισραήλ μετατρέπεται σταδιακά σε ένα "εμιράτο πετρελαίου" με την αξιοποίηση φυσικού αερίου που δεν του ανήκει, ενώ αρνείται ότι τα πεδία, όπως φαίνεται στο χάρτη, στην πραγματικότητα εκτείνονται έως τα χωρικά ύδατα του Λιβάνου. Και εδώ προκύπτει το ερώτημα: είναι ο Λίβανος καταδικασμένος να βιώσει, λόγω της επιθετικότητας του Ισραήλ, τις τραγικές εμπειρίες του Μεξικού λόγω των παραμεθόριων αποθεμάτων του που εφάπτονταν με αυτά των ΗΠΑ, και τα οποία ανελλειπώς μονοπωλούνται από εταιρείες φυσικού αερίου και πετρελαίου του Τέξας, χάρη στις ληστρικές πρακτικές που τους επιτρέπει η προχωρημένη τεχνολογία τους;
Αξιωματούχοι του Υπουργείου Εθνικής Υποδομής του Ισραήλ, σε συνεργασία με την εταιρεία του Τέξας Noble Energy και της Νορβηγίας Petroleum Geo-Services,όπως ήταν αναμενόμενο, ισχυρίζονται ότι και τα τρία πεδία που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα βρίσκονται εντός της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης του Ισραήλ.Εμείς θα λέγαμε: "Τι εκπληκτική ακρίβεια εκ μέρους της θείας γεωγραφίας!"
Στις 4 Ιουνίου 2010, πηγές που πρόσκεινται στην Χεζμπολά επέκριναν "το Ισραήλ για την πρόθεσή του να νομιμοποιήσει την κλοπή των αποθεμάτων φυσικού αερίου του Λιβάνου", μέσω σχετικής νομοθετικής τροπολογίας. Οι πηγές έκαναν λόγο για ρεπορτάζ της ισραηλινής τηλεόρασης σύμφωνα με τα οποία το δίδυμο Νετανιάχου-Λίμπερμαν "θεωρεί ότι η ανακάλυψη των κοιτασμάτων του φυσικού αερίου στη Μεσόγειο Θάλασσα είναι ισραηλινό εύρημα, το οποίο κανείς άλλος δεν δικαιούται να διεκδικήσει -- ουδέν σχόλιον". Αν είναι δυνατόν! Πού είναι λοιπόν το διεθνές δίκαιο όταν η κλοπή του εθνικού πλούτου μιας χώρας διαπράττεται από αγγλικές και αμερικανικές πολυεθνικές εταιρείες, οι οποίες είναι εξοπλισμένες με πολύ πιο προηγμένη τεχνολογία από τα θύματα (για να μην πω τα λεηλατημένα θύματά) τους;
Και σαν να μην έφτανε αυτό, σύμφωνα με το ίδιο ισραηλινό κανάλι, "η εκτελεστική επιτροπή και κοινοβουλευτική ομάδα της ισραηλινής κυβέρνησης εργάζονται από κοινού για την εκπόνηση νομοσχεδίου που θα δεν αφήνει περιθώριο για κανένα από τα απαράγραπτα δικαιώματα του Λιβάνου". Και αν χρειαστεί, ο ισραηλινός στρατός θα είναι πάντα έτοιμος για την μονομερή επιβολή του νέου νομοσχεδίου.
Εκτός από τη διαβόητη λεηλασία του Ισραήλ όλου του εδαφικού του χώρου, κατά παράβαση των καθιερωμένων «χαρτών» και / ή νόμων, η πολιτική τάξη του Λιβάνου -- εγκλωβισμένη σε στείρες συγκρούσεις για την ταυτότητα του τυχερού που θα αναλάμβανε τις έρευνες και την παραγωγή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου --άφησε να κυλίσει ανεκμετάλλευτη μια κρίσιμη δεκαετία, δημιουργώντας έτσι ένα εδαφικό και χρονικό χάσμα που, φυσικά, έχει γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από το Ισραήλ.
Τον περασμένο Οκτώβριο, η νορβηγική εταιρεία Petroleum Geo-Services ανακοίνωσε την πιθανή ύπαρξη αποθεμάτων τόσο στο Λίβανο όσο και στην Κύπρο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, θα ήταν λογικό να θεωρήσει κανείς ότι τα αποθέματα θα μοιραστούν από τις δύο γειτονικές χώρες. Όμως η γεωγραφία έχει άλλα κόλπα στο μανίκι της, όταν πρόκειται για ζήτημα κυριαρχίας!
Για τον Λίβανο, οποιοδήποτε κοίτασμα αερίου ή πετρελαίου θα ήταν ευλογία, που θα συντελούσε στη μείωση του τεράστιου χρέους του των 52 δις δολαρίων, ενός από τα μεγαλύτερα στον κόσμο (147 % κατ' αναλογία προς το ΑΕΠ του, που ανέρχεται σε 33δις δολάρια).
Όμως, δεν χρειάζεται να υπερεκτιμούμε το χρέος του Λιβάνου, το οποίο, αν και αναμφίβολα τεράστιο, μετριάζεται μέσω των μεγάλων τραπεζικών καταθέσεων στη χώρα που φτάνουν έως και τα 10 δις δολάρια, πράγμα που διευκολύνει τη διαχείρισή του.
Σε κάθε περίπτωση, τα νέα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν στον Λίβανο, ανεξάρτητα από το αν θεωρηθούν μέρος της εθνικής κυριαρχίας της χώρας ή αν πρόκειται να μοιραστούν από κοινού με το Ισραήλ και / ή την Κύπρο, μεταφράζονται στο μυθικό ποσό του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων, που ισοδυναμεί με το ΑΕΠ του Μεξικού, αλλά με τη σημαντική διαφορά ότι στη χώρα των αρχαίων κέδρων κατοικούν μόλις 4 εκατομμύρια κάτοικοι.
O Osama Habib, δημοσιογράφος της λιβανικής εφημερίδας Star, δήλωσε στις 28 Ιουνίου 2010 ότι "ο πλούτος του πετρελαίου και του φυσικού αερίου του Λιβάνου είναι ευλογία και κατάρα μαζί", η οποία "κάνει τον λιβανικό λαό να ελπίζει αλλά συγχρόνως και να αγωνιά" (λόγω των γεω-πολιτικών επιπτώσεών της) και γίνεται αφορμή να φανερωθεί, για άλλη μια φορά, η ριζωμένη αντιπαλότητα που υποβόσκει μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων για τον έλεγχο του τομέα των υδρογονανθράκων.
Σύμφωνα με εμπειρογνώμονες, θα χρειαστούν 15 χρόνια ερευνητικής δραστηριότητας στα λιβανικά ύδατα για να φτάσει κανείς στο στάδιο της παραγωγής, αλλά ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από την ακόρεστη όρεξη του Ισραήλ, το οποίο θα έχει τη δυνατότητα, για νιοστή φορά, να εξαπολύσει νέα επίθεση προκειμένου να αρπάξει και να εξασφαλίσει τον έλεγχο των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη Γάζα και των αποθεμάτων υδρογονανθράκων στον Λίβανο και στην Κύπρο.
