Συνέντευξη στην Αντιγόνη Κάραλη
«Μια γυναίκα δύο άντρες κομπολόι δίχως χάντρες» έλεγε εκείνο το παλιό λαϊκό τραγούδι του Γιώργου Μητσάκη. Η Φαίη Ξυλά ως Γκίλντα βρίσκεται ανάμεσα σε τρεις άντρες στο «Ο καλύτερος τρόπος να ζεις» που σκηνοθετεί ο Αντώνης Γαλέος. Σε αυτό το έργο ο Κάουαρντ πετυχαίνει να απεικονίσει ό,τι θεωρείται ανήθικο χωρίς να το κατηγορεί, ούτε να το επικροτεί, κάνοντάς το τόσο γοητευτικό ώστε να μη γίνεται απωθητικό, αλλά και τόσο απάνθρωπο ώστε να μη φαντάζει σαν ιδανικό. Οσο για το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να ζεις; Σκηνοθέτης και πρωταγωνίστρια έχουν τις δικές τους απόψεις. Αλλά συμφωνούν σε ένα: Η απάντηση επί σκηνής!
Φαίη Ξυλά
Πώς θα χαρακτηρίζατε την Γκίλντα;
Η Γκίλντα είναι μια γυναίκα που εκφράζει την εποχή της. Δυναμική, με σπουδές, που έρχεται στο Παρίσι για να βιώσει την κουλτούρα και την ποιητική και μποέμ ατμόσφαιρα της συγκεκριμένης πόλης. Είναι ένας άνθρωπος που παρασύρεται από το συναίσθημα, αλλά μπορεί όταν θέλει να ενεργοποιεί και τη λογική της. Θέλει να δοκιμάζει, να αναζητά και να αλλάζει. Αυτό ίσως κρύβει και μια βαθύτερη υπαρξιακή αγωνία. Οταν παγιώνεται μια κατάσταση και εκείνη παίρνει μια συγκεκριμένη θέση μέσα σ’ αυτή, έναν συγκεκριμένο ρόλο, νιώθει αυτόματα την ανάγκη να πετάξει από πάνω της αυτή την «ταυτότητα» και να βρει μια καινούργια, στοιχείο που καθορίζει την εξέλιξη του έργου από την αρχή μέχρι το τέλος.
Πώς διαχειρίζεται αυτό το «τρίγωνο»;
Στο Παρίσι θα γνωρίσει τον Οτο και τον Λεό και θα γίνουν φίλοι (με τον Ερνεστ γνωρίζεται από παλιά). Ο ρομαντισμός του Οτο, η διανόηση του Λεό και το πρακτικό πνεύμα του Ερνεστ είναι τα τρία βασικότερα στοιχεία με τα οποία συνδιαλέγεται στο έργο.
Ενα άλλο πολύ σπουδαίο στοιχείο είναι η σχέση της με τον χώρο. Λόγω του επαγγέλματός της συμπεραίνουμε ότι κάθε χώρος την επηρεάζει και τον επηρεάζει, πρόκειται για μια διαδραστική σχέση. Η αίσθηση που έχει για τον εκάστοτε χώρο μπορεί να μπαίνει και μέσα στο παιχνίδι που επιλέγει να παίξει στον χώρο αυτό και έχει σχέση βέβαια και με εκείνον στον οποίο ανήκει ο χώρος. Η Γκίλντα για τον Οτο είναι ένα εξιδανικευμένο πλάσμα, για τον Λεό μελλοντική σύζυγος και για τον Ερνεστ πρότυπο επιτυχημένης Νεοϋορκέζας.
Το έργο αναφέρεται σε ένα ερωτικό τρίγωνο, ίσως και τετράγωνο. Εσείς πώς το αντιμετωπίζετε; Τι δυσκολίες συναντήσατε;
Το αντιμετωπίζω όπως ακριβώς αντιμετωπίζω όλα τα έργα που έχω καταπιαστεί έως τώρα. Το κάθε θεατρικό έργο έχει τις ιδιαιτερότητές του, προσπαθώ να τις κατανοήσω και να προσεγγίσω τον χαρακτήρα που υποδύομαι όσο γίνεται καλύτερα. Αυτό το ερωτικό τρίγωνο-τετράγωνο αφήνει τα πράγματα ανοιχτά. Μια αναζήτηση που οδηγεί σε φαύλο κύκλο. Συνεχείς δοκιμές νέων μορφών σχέσης που τίποτα δεν μένει σταθερό και όλα συνεχώς ανατρέπονται. Η ελπίδα μέσα σ’ αυτό το σταθερό σημείο αναφοράς της Γκίλντα είναι οι άνθρωποι. Τολμηρός ο συγγραφέας και ο λόγος του, αμφισβητεί τον γνωστό τύπο σχέσεων (μονογαμική σχέση, άντρας-γυναίκα) και πειραματίζεται κατά μια έννοια. Φυσικά δεν είναι τυχαίο ότι οι ήρωες του έργου είναι καλλιτέχνες, αυτοί μπορούν να υποστηρίξουν ευκολότερα νέους πειραματισμούς στις σχέσεις των ανθρώπων.
Θα μπορούσατε να είστε ανάμεσα σε τρεις άντρες;
Για μένα είναι δύσκολο να τα βγάλω πέρα με έναν, πού να τους κάνω καλά και τους τρεις; Η μέχρι τώρα πορεία μου μου έχει δείξει ότι είμαι μονογαμική.
Στη ζωή σας υπακούτε στις κοινωνικές συμβάσεις ή τις περιφρονείτε, όπως οι ήρωες του έργου; Θα θέλατε να μπορούσατε να το κάνετε;
Οι κοινωνικές συμβάσεις είναι σχετικές για τον καθένα μας. Γενικά λειτουργώ σύμφωνα με τα συναισθήματά μου και αν νιώθω ότι αυτά είναι έντονα, θα τα ακολουθήσω έστω κι αν για κάποιους θεωρούνται αντισυμβατικά!
Θα θέλετε να ζείτε σε μια κοινωνία που να μην καταδικάζει μια τέτοια σχέση, όπως αυτή που βιώνουν οι πρωταγωνιστές του έργου;
Θα ήθελα να ζω σε μια κοινωνία που να μην καταδικάζει οποιαδήποτε ερωτική ή συναισθηματική επιλογή ενήλικων και έλλογων ατόμων.
Τι σας άρεσε πιο πολύ στον ρόλο;
Η, με κάποιον τρόπο, αναρχική του διάσταση.
Η επιλογή της κωμωδίας είναι μια ασφαλής λύση γι’ αυτήν τη, δύσκολη, εποχή που διανύουμε;
Νομίζω ότι στο θέατρο γενικότερα δεν υπάρχουν ποτέ ασφαλείς λύσεις. Δεν υπάρχει «η συνταγή της επιτυχίας» ούτε για την κωμωδία ούτε για το δράμα.
Πώς κρίνετε την κατάσταση που περνάμε σήμερα;
Από «ανησυχητική» έως «εκτάκτου ανάγκης». Ελπίζω να βρισκόμαστε στο τέλος της παρακμής και όχι στην αρχή της.
Εχει κοινά η τηλεοπτική Εύα με τη θεατρική Γκίλντα;
Το μόνο κοινό των δύο ρόλων είναι ότι τους υποδύεται η ίδια ηθοποιός.
Ποιος είναι τελικά ο καλύτερος τρόπος για να ζεις;
Μπορείτε να μου πείτε και μένα;
Αντώνης Γαλέος
Ποιο στοιχείο ήταν αυτό που σας γοήτευσε στο έργο;
Ο Κάουαρντ στο «Ο καλύτερος τρόπος να ζεις» προτείνει ένα μοντέλο χειραφέτησης μέσα από την κατάργηση της ηθικο-συναισθηματικής λογικής στην ανθρώπινη επικοινωνία και την πριμοδότηση μιας ταραχώδους, συγκλονιστικής ευτυχίας. Είναι σαν να λέει με κάθε αφορμή και βήμα με βήμα ότι η μεταμόρφωση του πολίτη σε ένα ηδονιστικό, πνευματικό και ξεκαρδιστικά χαρούμενο ον μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν ακυρωθούν οι κοινωνικοί κανόνες. Αλλά και αυτή η ακύρωση οφείλει να συμβεί μέσα από το σώμα, με τον πιο αντισυμβατικό τρόπο και όχι σαν επανάσταση. Σε αυτούς που λένε ότι η εξουσία και η γνώση είναι αλληλένδετες -και σε πολλούς άλλους που ισχυρίζονται ότι ο αυθορμητισμός «πουλάει»- ο Κάουαρντ γελώντας απαντάει ότι το σώμα, το μυαλό, η τέχνη, η τεχνική, η πράξη και η αισθητική υπάρχουν μόνο μέσα από τη διαφορά, μόνο μέσα από την κατάργηση της λατρείας της στιγμής, αλλά και της μοιρολατρίας του αιώνιου, για τον κοσμοπολίτικο έρωτα του άχρονου.
Γιατί, κατά τη γνώμη σας, δεν έχει ξανανεβεί το συγκεκριμένο έργο στην Ελλάδα, ενώ έχουν παιχτεί τόσα έργα του Κάουαρντ;
Το έργο, αν και φλέρταραν όλες οι σπουδαίες πρωταγωνίστριες από την Κοτοπούλη έως τις μέρες μας, τελικά δεν ανέβηκε ποτέ γιατί δεν κάνει την παραμικρή παραχώρηση στον συνδυασμό απροκάλυπτου ερωτισμού και ιδιαίτερα περίπλοκου και πολυδιάστατου λόγου.
Το βρίσκετε τολμηρό;
Είναι τολμηρό όσο και ένα φιλί στο μάγουλο με ένα ξυράφι κρυμμένο στα χείλη και τόσο επαναστατικό όσο το πρώτο γέλιο ενός μωρού τα μόνα αντίδοτα για τις αναπάντεχα κενές λέξεις που επιμένουν να μας πολιορκούν για το δυσοίωνο μέλλον.
Τελικά ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να ζεις;
Να κατασκευάζεις ψεύτικες αναμνήσεις αγκαλιά με τον καλύτερό σου φίλο, να πολλαπλασιάζεις τον εαυτό σου στο στόμα του πιο δυνατού σου έρωτα, να αναπνέεις και κάθε ανάσα να σου ερεθίζει τη φαντασία, να χορεύεις και μετά το τέλος της μουσικής να ξέρεις κάθε στιγμή ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να ζεις.
Οι τρεις... μνηστήρες
Κωνσταντίνος Γαβαλάς: «Oτο Σίλβους. Ζωγράφος, νεαρός σε ηλικία, καταξιωμένος καλλιτεχνικά αλλά μόνο για τα μάτια της Γκίλντα. Ο Oτο είναι ένας ενήλικος ανήλικος, μια προσωπικότητα και μια ψυχοσύνθεση αρκετά ιδιαίτερη. Αναζητά τον έρωτα της Γκίλντα χωρίς όμως να χάσει τη φιλία του Λεό - του τρίτου μέλους αυτού του ερωτικού τριγώνου. Στο τέλος θα βρουν τον καλύτερο τρόπο ζωής, σύμφωνα με τη δική τους ηθική».
Δημήτρης Μακαλιάς: «Ο Λεό Μερκίρ είναι ένας φιλόδοξος θεατρικός συγγραφέας που μετά από μια σειρά αποτυχημένων καλλιτεχνικών προσπαθειών ανακαλύπτει τη μούσα του στο πρόσωπο της Γκίλντα, η οποία γίνεται το μήλον της έριδος ανάμεσα στον ίδιο και τον καλύτερο του φίλο, τον Oτο. Είναι ευαίσθητος, μεθοδικός αλλά και παρορμητικός. Η αμέριστη αγάπη και ο άνευ ορίων ερωτισμός που τρέφει τόσο για τον Oτο όσο και για την Γκίλντα τον εγκλωβίζουν και τον απελευθερώνουν ταυτόχρονα. Νιώθει σαν παγιδευμένο παιδί στην περιοριστική κοινωνία των ενηλίκων και ακροβατεί ανάμεσα στο θέλω και το πρέπει».
Νέστωρ Κοψιδάς: «Ο Eρνεστ Φρίντμαν είναι ένας σίγουρος, επιτυχημένος έμπορος έργων τέχνης με μεγάλη αυτοπεποίθηση. Τον Oτο και τον Λεό τους βλέπει με συμπάθεια, ενώ η σχέση του με την Γκίλντα είναι πιο πολύπλοκη! Οι δυο τους είναι φίλοι από παιδιά, ο Ερνεστ την αγαπάει και τη συμβουλεύει συνεχώς, αλλά η έλξη που νιώθει γι’ αυτήν υπάρχει, καλά κρυμμένη βέβαια... Καταλήγουν παντρεμένοι, αλλά... μάλλον δεν είναι αυτός ο καλύτερος τρόπος να ζεις».
ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΟΤΕ
«Από Μηχανής Θέατρο».
Έως τις 28 Φεβρουαρίου 2011.
Παραστάσεις: Κυριακή, Δευτέρα, Τρίτη 9.30 μ.μ., Σάββατο 6.00 μ.μ.
Εισιτήρια: 20 ευρώ (κανονικό), 14 (φοιτητικό) ευρώ.
http://www.ethnos.gr/
