Αγγλοι ειδικοί µελέτησαν 500 διαφορετικά είδηθηλαστικών
Είναι θέµα φαιάς ουσίας. Οι σκύλοι, που έχουν περισσότερη, είναι αρκετά κοινωνικοί, µέχρι ανυπόφοροι. Αντιθέτως, οι γάτες, που έχουν λιγότερη και εποµένως µικρότερο εγκέφαλο, προτιµούν τη µοναχική ζωή και τα λιγότερα πάρε - δώσε. Για τους ειδικούς του Πανεπιστηµίου της Οξφόρδης, που επιχείρησαν να µελετήσουν τη διαχρονική εξέλιξη των εγκεφάλων διαφόρων ειδών θηλαστικών, η κοινωνικότητα ενός ζώου εξαρτάται από το µέγεθος του εγκεφάλου του.Με άλλα λόγια, τα θηλαστικά που ζουν οµαδικά, όπως οι χιµπαντζήδες, τα άλογα, οι σκύλοι, τα δελφίνια, οι φάλαινες, έχουν αναπτύξει αναλογικά µε τις διαστάσεις του σώµατός τους µεγαλύτερους εγκεφάλους από τα ζώα που προτιµούν τις µοναχικές περιπλανήσεις, όπως οι γάτες, οι τίγρεις, οι ρινόκεροι.
Αυτό σηµαίνει για τους άγγλους ειδικούς πως, όταν ζεις σε µια οµάδα, τότε ο εγκέφαλός σου δεν αδρανεί. Ενθαρρύνεται να είναι συνεχώς σε κίνηση και η δραστηριότητα αυτή φαίνεται πως οδήγησε διά µέσου των αιώνων στην αύξηση του µεγέθους του εγκεφάλου των ζώων που χαρακτηρίζουµε ως κοινωνικά.
«Οι σκύλοι και άλλα θηλαστικά ανέπτυξαν µεγαλύτερους εγκεφάλους επειδή τα φιλικά και κοινωνικά ζώα χρειάζονται περισσότερη φαιά ουσία από εκείνα που προτιµούν τη µοναχική ζωή», τονίζει ο καθηγητής Ρόµπιν Ντάµπαρ, που ήταν επικεφαλής της έρευνας στο αγγλικό πανεπιστήµιο. Ο ίδιος µαζί µε τους συναδέλφους του µελέτησαν το µέγεθος του εγκεφάλου θηλαστικών ζώων που ανήκαν σε 500 διαφορετικά είδη. Η έρευνά τους στηρίχθηκε ακόµη και σε απολιθώµατα, καθώς ήθελαν να αποκτήσουν µια σαφή εικόνα της εξελικτικής πορείας του εγκεφαλικού µεγέθους από την εποχή που εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι, δηλαδή πριν από 60 εκατοµµύρια χρόνια, µέχρι και σήµερα.
Τα συµπεράσµατα στα οποία κατέληξαν – και δηµοσίευσαν στην επιθεώρηση «Proceedings of the Νational Academy of Sciences» – είναι ότι υπάρχει ένας ισχυρός συσχετισµός ανάµεσα στο µέγεθος του εγκεφάλου αναλογικά µε τον σωµατικό όγκο του ζώου, καθώς και το πόσο κοινωνικό είναι το ζώο αυτό.
Σύµφωνα µάλιστα µε τη δρα Σούζαν Σουλτζ, που µετείχε στην έρευνα, «είναι αρκετά ενδιαφέρον το γεγονός ότι ακόµη και ορισµένα ζώα που έχουν στενή σχέση µε τον άνθρωπο, όπως οι γάτες, διαθέτουν µικρό εγκέφαλο εξαιτίας της έλλειψης κοινωνικότητας που τα χαρακτηρίζει». Διαφορετικές απόψεις
Η άποψη πάντως που κατά καιρούς έχει διατυπωθεί, ότι το µέγεθος του εγκεφάλου καθορίζει άµεσα και την κοινωνικότητα του ζώου, δεν έχει γίνει καθολικά αποδεκτή από την επιστηµονική κοινότητα. Η κ. Μαρία Τσανταρλιώτου, που είναι επίκουρη καθηγήτρια στο Εργαστήριο Φυσιολογίας της Κτηνιατρικής Σχολής του Α.Π., λέει στα «ΝΕΑ» ότι κανείς δεν µπορεί να υποστηρίξει µε κατηγορηµατικό τρόπο ότι η κοινωνικότητα συναρτάται άµεσα µε το µέγεθος του εγκεφάλου.
«Από αρκετές µελέτες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, γνωρίζουµε κατ’ αρχάς ότι το µέγεθος του εγκεφάλου διαφέρει ανάµεσα στα αρσενικά και τα θηλυκά άτοµα. Αξιόλογοι επιστήµονες έχουν καταδείξει ότι τα θηλυκά άτοµα, σε ό,τι αφορά και τους ανθρώπους, δεν υστερούν σε κοινωνικότητα επειδή δεν έχουν προικιστεί µε µεγάλο εγκέφαλο».
Αντιθέτως, η ελληνίδα ειδικός επισηµαίνει ότι και οι συνάψεις του εγκεφάλου – που υπάρχουν δισεκατοµµύρια στο µυαλό µας – µπορεί να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη κοινωνικότητας, αρκεί να δεχτούν τα κατάλληλα ερεθίσµατα και να δραστηριοποιηθούν. «Ενα µικρό παιδί, που ζει για πολύ καιρό σε ένα αποµονωµένο περιβάλλον, δεν είναι σίγουρο ότι θα επιδείξει αργότερα την κοινωνική εκείνη συµπεριφορά που θα έδειχνε αν βρισκόταν από την αρχή της ζωής του ανάµεσα σε περισσότερους ανθρώπους και βίωνε διαφορετικές καταστάσεις και εµπειρίες».
http://www.tanea.gr/
