28 Νοε 2010

Επι του Πολυ-πολικότερου

του Σταύρου Καρκαλέτση *

Το πρόσφατο ταξίδι του Μπαράκ Ομπάμα στο Νέο Δελχί, όπου ο Αμερικανός πρόεδρος προχώρησε στο να ανακηρύξει τη συνεργασία της χώρας του με την Ινδία ως «την καθοριστική συμμαχία του 21ου αιώνα», εκφράζει εν τέλει βαθύτερες ανησυχίες των ΗΠΑ για τον μελλοντικό ρόλο αναδυόμενων δυνάμεων; Πλάι στον κινεζικό γίγαντα, ποιό κομμάτι θα έχουν αποσπάσει σε γεωστρατηγική ισχύ χώρες όπως η Ινδία, η Βραζιλία ή η Τουρκία έως το 2050;
Αν πλάι στα παραπάνω ερωτήματα θέσει κανείς τους απρόβλεπτους, πλην φιλόδοξους πάικτες όπως την Ινδονησία, την Βόρεια Κορέα, βεβαίως το Ιράν ή και το Πακιστάν, πως θα διαμορφωθεί η νέα, σαφώς πολυπολικότερη ασφάλεια, μεσο- και μακροπρόθεσμα;
Η Ουάσινγκτον ανησυχεί και καθόλου τυχαία δεν είναι η προσέγγιση, διστακτικά έστω, προς την Μόσχα. Αυτό δηλαδή που πιστοποιήθηκε στην Λισσαβόνα. Η νέα διαχωριστική στον κόσμο του αύριο, δεν θα είναι Ανατολή-Δύση, μα Βορράς-Νότος, με την Κίνα το μεγάλο ερωτηματικό, ως προς τις γεωστρατηγικές προθέσεις και φιλοδοξίες της.
Η μακρά εμπλοκή στο Αφγανιστάν, ίσως φανερώνει και ορίζει τελικά τις αντοχές του ΝΑΤΟ. Αρχίζει να διαφαίνεται μια τάση των ΗΠΑ να προσεγγίσουν χώρες πέραν των παραδοσιακών συμμάχων τους, για να συνάψουν συμμαχίες απέναντι στις σύγχρονες απειλές. Η ραγδαία ανερχόμενη Κίνα, αρχίζει μάλλον να διαμορφώνει χαρακτηριστικά μελλοντικής απειλής για τις ΗΠΑ. Φυσικά και για την Ευρώπη.
Ενδεχομένως να αφαιρεθεί γεωστρατηγική αξία τις επόμενες δεκαετίες από την Ευρώπη, ακόμη και από τη Μέση Ανατολή. Γεωστρατηγική αξία που θα μεταναστεύσει στην κεντρική Ασία (αγωγοί-ενέργεια), στην άπω Ανατολή και στον Ειρηνικό ωκεανό.
Είναι πολύ ενδεικτικό αυτό που σημειώνουν αμερικανικές εφημερίδες, περί πρόθεσης των ΗΠΑ να περικυκλώσουν την Κίνα, με κάθε τρόπο, ώστε ο κινεζικός γίγαντας να μην μεταβληθεί κάποια στιγμή σε ανεξέλεγκτο δράκο. Αν καταλήξουν σε τέτοια επιλογή, οι Αμερικανοί θα χρειαστούν την κατανόηση, συναίνεση και σύμπραξη δυνάμεων όπως η Ρωσία ή η Ιαπωνία. Και βεβαίως η Ινδία.
Το σίγουρο και αναμφίβολο: Τα επόμενα χρόνια θα βιώσουμε αναδιανομές ισχύος και ανάδυση νέων δυνάμεων, που θα ζητήσουν το δικό τους μερίδιο. Το αν η Τουρκία θα συμπεριλαμβάνεται στο club αυτό, με ό,τι αυτό θα επιφέρει στα ελληνικά εθνικά συμφέροντα, είναι κάτι που σίγουρα δεν αποσχολεί τις ελληνικές πολιτικές ελίτ. Αυτές έχουν πιό περιορισμένα ενδιαφέροντα. Και βεληνεκές σκέψης...

* Ιστορικός, αμυντικός αναλυτής, πρόεδρος ΕΛ.Κ.Ε.Δ.Α.