30 Σεπ 2010

Για τα (ηρωικά) σκυλιά η Ανταρκτική ευγνωμονούσα

Με καθυστέρηση ενός αιώνα αποδίδονται οι πρέπουσες τιμές στους σκύλους, αλλά και στα άλογα πόνι, που σήκωσαν (ή, κυριολεκτικά, έσυραν...) όλο το βάρος της επικής κατάκτησης του Νότιου Πόλου το 1911-12. Τα ονόματά τους αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθούν ως τοπωνύμια στη χαρτογράφηση της Ανταρκτικής, δίπλα σε εκείνα των εξερευνητών και των επιστημόνων που πρωταγωνίστησαν στις αποστολές. Στις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 20ού αιώνα ο ανταγωνισμός ανάμεσα στον Νορβηγό Ρόαλντ Αμούντσεν και στον Βρετανό Ρόμπερτ Φάλκον Σκοτ ήταν σφοδρός για το ποιος θα πατούσε πρώτος το πόδι του στον Νότιο Πόλο- πολλοί τον παρομοιάζουν με τον ανταγωνισμό για την κατάκτηση του Διαστήματος στη δεκαετία του ΄60. Τελικά η ομάδα του Αμούντσεν έφθασε πρώτη στις 14 Δεκεμβρίου 1911, πέντε εβδομάδες ενωρίτερα από εκείνη του Σκοτ (από την οποία δεν επέζησε κανείς).
Εν όψει των 100 ετών από την κατάκτηση του Νότιου Πόλου, αρχίζει αυτή την εβδομάδα- μαζί με την άνοιξη στο νότιο ημισφαίριο- η ονοματοδοσία στους αεροναυτικούς χάρτες τους οποίους χρησιμοποιούν τα αεροσκάφη που κάνουν τη διαδρομή από τη Νέα Ζηλανδία ως τον Σταθμό Μακ Μούντο στην Ανταρκτική. Ενδεκα σημεία θα πάρουν τα ονόματα των «χάσκι της Γροιλανδίας» (Greenland dogs), τα οποία έσερναν τα έλκηθρα των Αμούντσεν- όπως Χέλγκε, Μίλιους και Ουρόα- και των πόνι από τη Μαντζουρία και τη Σιβηρία που συνόδευαν τον Σκοτ- όπως Τζίμι Πιγκ, Μπόουνς και Νόμπι. Ο «Αεροναυτικός Χάρτης για την Εκατονταετηρίδα των ΑμούντσενΣκοτ» αποτελεί την κορύφωση της διετούς προσωπικής εκστρατείας του αμερικανού συνταγματάρχη Ρόναλντ Τζ. Σμιθ, πρώην διοικητή της «Επιχείρησης- Βαθιά Κατάψυξη», η οποία παρέχει στρατιωτική υποστήριξη στις έρευνες στην Ανταρκτική. Ο 54χρονος Σμιθ, που θεωρούσε απαράδεκτη την έλλειψη δημόσιας αναγνώρισης για το έργο των ζώων αυτών, δεν κατάφερε να περάσει τα ονόματά τους στον γεωγραφικό χάρτη της πιο νότιας ηπείρου της Γης, γι΄ αυτό έβαλε στόχο τον αεροναυτικό χάρτη. Η Λιν Κοξ, αμερικανίδα συγγραφέας που γράφει ένα βιβλίο για τον Αμούντσεν, βοήθησε τον συνταγματάρχη να συλλέξει τα ονόματα των 52 χάσκι που ξεκίνησαν μαζί του στις 19 Οκτωβρίου 1911, να ξεχωρίσει εκείνα που έφθασαν στον Νότιο Πόλο και τα ένδεκα που ολοκλήρωσαν το ταξίδι της επιστροφής στις 25 Ιανουαρίου 1912. Συνήθης πρακτική των εξερευνητών ήταν να θυσιάζουν μερικά σκυλιά για να δώσουν το κρέας τους στα υπόλοιπα, και ενίοτε να φάνε και οι ίδιοι. Ο Σκοτ βασίστηκε όχι μόνο σε σκύλους αλλά και σε μηχανικά έλκηθρα και πόνι. Τα μηχανικά έλκηθρα ξέμειναν σύντομα, ενώ τα πόνι δεν αποδείχτηκαν αρκετά ικανά για τη σκληρή αποστολή και θυσιάστηκαν καθ΄ οδόν προς τον πόλο.
http://www.tovima.gr/