9 Φεβ 2014

Μερικά κοράλλια το προτιμούν… ξινό

Ζουν στα νησιά του Παλάου στον Ειρηνικό Ωκεανό και ανθούν σε νερά με υψηλές τιμές οξίνισης
Μερικά κοράλλια το προτιμούν… ξινό
Στα νησιά του Παλάου, στον Ειρηνικό Ωκεανό, κάποια κοράλλια ευημερούν σε συνθήκες υψηλής οξίνισης ανατρέποντας τα δεδομένα για τους επιστήμονες



Βοστώνη 
Μεταξύ των θαλάσσιων οργανισμών που απειλούνται περισσότερο από την οξίνιση που υφίστανται τα νερά των ωκεανών εξαιτίας της ανόδου των συγκεντρώσεων του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα τα κοράλλια κατέχουν τις πρώτες θέσεις. Προς μεγάλη τους έκπληξη όμως οι επιστήμονες ανακάλυψαν στα νησιά του Παλάου ένα είδος κοραλλιών το οποίο όχι μόνο δεν δείχνει να υποφέρει από τις υψηλές τιμές οξίνισης που παρατηρούνται στην περιοχή αλλά αντιθέτως φαίνεται να ανθεί με μεγαλύτερη ευρωστία στο όξινο περιβάλλον.

Μείωση του pH, προβλήματα ανάπτυξης
Τα κοράλλια και οι άλλοι θαλάσσιοι οργανισμοί με «σκληρό» εξωτερικό σκελετό ή κέλυφος, όπως τα στρείδια και τα κοχύλια, αναπτύσσονται αντλώντας από το θαλασσινό νερό ιόντα ασβεστίου και ανθρακικών ενώσεων τα οποία συνθέτουν για να δημιουργήσουν το ανθρακικό ασβέστιο του σκελετού τους. Η οξίνιση των νερών των ωκεανών – η μείωση δηλαδή του pH τους εξαιτίας της αντίδρασής τους με τις όλο και μεγαλύτερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα που απορροφούν από την ατμόσφαιρα -  μειώνει την παρουσία ιόντων ανθρακικών ενώσεων δυσχεραίνοντας αυτή τη διαδικασία.
Όπως έχουν δει ως τώρα οι επιστήμονες τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και στο εργαστήριο, σε προσομοιώσεις που δημιουργούνται για να μελετηθεί η μελλοντική οξίνιση των ωκεανών, τα κοράλλια που ζουν σε συνθήκες χαμηλού pH υφίστανται μια σειρά από αρνητικές επιπτώσεις: τα νεαρά κοράλλια δεν μπορούν να σχηματίσουν τον σκελετό τους με αποτέλεσμα να μην αναπτύσσονται κανονικά, τα είδη των κοραλλιών μειώνονται, η κάλυψη από κοράλλια περιορίζεται δίνοντας τη θέση της στην κάλυψη από φύκη ενώ αυξάνονται σημαντικά οι περιπτώσεις κοραλλιών με πορώδη σκελετό και σημάδια διάβρωσης.

Η έκπληξη του Παλάου
Με βάση όλες τις παραπάνω παρατηρήσεις ερευνητές του Ωκεανογραφικού Ιδρύματος Γουντς Χόουλ που έκαναν μελέτες στα νησιά του Παλάου στον Ειρηνικό Ωκεανό έμειναν έκπληκτοι όταν ανακάλυψαν ένα υγιέστατο οικοσύστημα κοραλλιογενών υφάλων το οποίο ανθούσε και επεκτεινόταν σε ένα περιβάλλον με επίπεδα οξίνισης πολύ υψηλότερα από οπουδήποτε αλλού στη Γη.
«Όταν αναλύσαμε για πρώτη φορά τα δεδομένα σοκαριστήκαμε» δήλωσε σε δελτίο Τύπου η Κάθριν Σαμπέργκερ, κύρια συγγραφέας της μελέτης η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Geophysical Review Letters». «Δεν είχαμε ιδέα ότι θα βρίσκαμε τόσο υψηλά επίπεδα οξίνισης. Βλέπουμε εδώ σήμερα κοραλλιογενείς υφάλους που ζουν σε επίπεδα τα οποία περιμένουμε να δούμε στον ανοιχτό ωκεανό αυτής της περιοχής στο τέλος του αιώνα».
Πέραν των «σοκαριστικά» χαμηλών τιμών του pH εξίσου σοκαριστική για τους επιστήμονες ήταν η ευρωστία του οικοσυστήματος: τα κοράλλια που ζούσαν σε αυτές τις τόσο όξινες συνθήκες ήταν απρόσμενα υγιή και επεδείκνυαν ασυνήθιστη ποικιλία. Τα ευρήματα, τα οποία έρχονται σε απόλυτη αντίθεση με τις παρατηρήσεις σε άλλες περιοχές του πλανήτη και στο εργαστήριο, οφείλονται σύμφωνα με τους ερευνητές σε ειδικές συνθήκες που επικρατούν στο Παλάου.

Μοναδικές συνθήκες
Αναλύοντας τη χημεία των νερών στους κοραλλιογενείς υφάλους του Παλάου οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η έντονη οξίνιση δημιουργείται κατά κύριο λόγο από τον σχηματισμό του σκελετού των οργανισμών που ζουν εκεί – διαδικασία η οποία είναι γνωστή ως αςβέστωση και, όπως προαναφέρθηκε, αφαιρεί ιόντα ανθρακικών ενώσεων από το νερό. Ενας άλλος σημαντικός παράγοντας αποδείχθηκε η αναπνοή των οργανισμών του οικοσυστήματος, η οποία διοχετεύει διοξείδιο του άνθρακα.
«Και αυτό συμβαίνει σε όλους ανεξαιρέτως τους κοραλλιογενείς υφάλους» ανέφερε η κυρία Σαμπέργκερ, παρομοιάζοντας τις συνθήκες αυτές με την περιορισμένη παρουσία οξυγόνου σε ένα δωμάτιο, η οποία σταδιακά κάνει όλο και δυσκολότερη την επιβίωση για τους ζωντανούς οργανισμούς. «Στην περίπτωση των κοραλλιογενών υφάλων του Παλάου βλέπουμε όμως το αντίθετο, η κάλυψη και η ποικιλότητα των κοραλλιών αυξάνονται» τόνισε.

Τα μοναδικά κοράλλια του Παλάου (Πηγή Palau International Coral Reef Center)

Επόμενος στόχος των επιστημόνων είναι να προσδιορίσουν αν τα… ανάποδα κοράλλια είναι γενετικά προσαρμοσμένα ώστε να ζουν σε συνθήκες χαμηλού pH ή αν το Παλάου χαρακτηρίζεται από κάποιες συγκεκριμένες περιβαλλοντικές συνθήκες οι οποίες επιτρέπουν στους θαλάσσιους οργανισμούς την επιβίωση σε συνθήκες αυξημένης οξίνισης. Εξετάζοντας αυτούς τους παράγοντες οι ερευνητές ελπίζουν να αντλήσουν μαθήματα για την προσπάθεια διατήρησης των κοραλλιών σε άλλες θάλασσες του πλανήτη οι οποίες, σύμφωνα με τις προβλέψεις, αναμένεται να αποκτήσουν ανάλογα επίπεδα οξίνισης ως το τέλος του αιώνα. Τίποτε ωστόσο δεν μπορεί να θεωρείται βέβαιο.
«Οι συγκεκριμένες κοινότητες κοραλλιών έχουν αναπτυχθεί υπό αυτές τις συνθήκες επί χιλιάδες χρόνια»  εξήγησε η κυρία Σαμπέργκερ. «και συζητάμε για συνθήκες οι οποίες θα λάβουν χώρα σε πολλά άλλα σημεία του ωκεανού ως το τέλος του αιώνα. Δεν γνωρίζουμε αν άλλοι κοραλλιογενείς ύφαλοι θα μπορέσουν να προσαρμοστούν στην οξίνιση των ωκεανών – ίσως η παρούσα χρονική κλίμακα να είναι πολύ μικρή».
Σε κάθε περίπτωση πάντως οι ειδικοί τονίζουν ότι το Παλάου διαφέρει από κάθε άλλο μέρος του πλανήτη έχουν εξετάσει ως τώρα. «Το ότι βλέπουμε κοραλλιογενείς υφάλους σαν αυτούς του Παλάου, όπου οι κοινότητες των κοραλλιών ευημερούν σε χαμηλό pH, αποτελεί εξαίρεση» επεσήμανε η Αν Κοέν, βιογεωχημικός του Διεθνούς Κέντρου Κοραλλιογενών Υφάλων του Παλάου (PICRC), εκ των συγγραφέων της μελέτης. «Αυτό δεν σημαίνει ότι οι κοραλλιογενείς ύφαλοι σε όλον τον πλανήτη θα είναι εντάξει με την οξίνιση των ωκεανών».

http://www.tovima.gr/